Βότανα του Βερμίου: 3. Κέδρος

Ο κέδρος είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα φυτά του Βερμίου και γενικά της χώρας μας. Φυτρώνει συνήθως σε δάση με έλατα, αλλά και σε ανοικτά λιβάδια. Εμείς το συναντούμε  γύρω από τη Νάουσα, στο δασάκι του Αγίου Νικολάου, στο Άγιο Θεολόγο και πιο ψηλά. Μπορεί να το συναντήσουμε σε μορφή αρκετά ψηλού δένδρου, έως 5 μ., όμως στα μέρη μας συνήθως έχει τη μορφή θάμνου. Η επιστημονική του ονομασία είναι Άρκευθος η κοινή  (Juniperus communis). Όμως υπάρχουν και άλλα είδη, όπως το δενδρόκεδρο (Juniperus drupacea), το αγριόκεδρο (Juniperus oxycedrus - oxycedrus), το θαλασσόκεδρο (Juniperus oxycedrus – macrocarpa), ανάλογα με το ύψος, μέγεθος του καρπού και την περιοχή που ευδοκιμούν. Έχει αγκαθωτά μικρά πράσινα φύλλα και είναι αειθαλές. Ανθίζει την άνοιξη με δύο είδη λουλουδιών, τα αρσενικά που μοιάζουν με μικρά κίτρινα κουκουνάρια και  θηλυκά, που είναι πράσινα με 3 φολίδες. Οι καρποί του είναι μικροί σφαιρικοί με χρώμα που ξεκινάει από πράσινο και σιγά – σιγά μετατρέπεται σε γαλαζωπό, μοβ και τελικά σε ορισμένες ποικιλίες γίνεται κόκκινο ή καφέ. Περιέχουν ρητίνη γιαυτό και έχουν μια ξεχωριστή μυρουδιά.

Ο κέδρος είναι γνωστός από την αρχαιότητα. Μάλιστα οι πρόγονοί μας το θεωρούσαν φυτό της μακροζωίας. Σήμερα φυτεύεται στα πάρκα και τους κήπους σαν διακοσμητικό φυτό σε διάφορες ποικιλίες. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας  στολίζονται και γίνονται όμορφα χριστουγεννιάτικα δένδρα. Επίσης οι καρποί του χρησιμοποιούνται μετά από απόσταξη για την παρασκευή ποτών και στη μαγειρική, σαν αρωματικά  για την παρασκευή σάλτσας κ.λ.π.

Σας θεραπευτικό βότανο ο κέδρος έχει πολλές εφαρμογές. Οι καρποί του έχουν διουρητικές ιδιότητες. Επίσης χρησιμοποιούνται με τη μορφή τσαγιού ή εκχύματος, μουλιασμένα σε νερό, για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας, σαν διεγερτικά, σαν χωνευτικά, σαν απολυμαντικά, για τη θεραπεία της ψώρας και άλλες δερματοπάθειες κ.λ.π.

Το ξύλο του κέδρου χρησιμοποιείται σαν διεγερτικό και σαν απολυμαντικό. Τα φύλλα του επίσης είναι διεγερτικά και θεραπεύουν δερματικά νοσήματα. Ακόμη όταν καίγονται αναδύουν ευχάριστα αρώματα, τα οποία μπορούν να ανακουφίσουν από τον πονοκέφαλο.

Ασφαλώς και στην περίπτωση του κέδρου χρειάζεται προσοχή, διότι υπάρχουν ορισμένα είδη, που είναι δηλητηριώδη (π,χ, Άρκευθος της σαβίνας), τα οποία όμως δεν φυτρώνουν στη χώρα μας.

Τελικά ακόμη και αυτοί οι αγκαθωτοί θάμνοι, που περπατώντας στο βουνό, τους προσπερνούμε χωρίς να τους δώσουμε καμία σημασία, είναι τόσο χρήσιμοι και πολλές φορές θαυματουργοί. Δημοσιεύτηκε στα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013