Βότανα του Βερμίου: 2. Κολχικό

Συνεχίζουμε το αφιέρωμά μας στα βότανα του Βερμίου, με ένα λουλουδάκι που το συναντούμε αυτή την εποχή στις πλαγιές του βουνού μας και συνήθως στα ξέφωτα των δασών. Ένα πανέμορφο λουλουδάκι, το οποίο όμως κρύβει το θάνατο. Πρόκειται για το κολχικό, ένα μικρό φυτό με ανοιχτόχρωμα μωβ ανθάκια και μυτερά λογχοειδή φυλλαράκια, που φυτρώνει από βολβό συνήθως το φθινόπωρο όχι μόνο στο βουνό μας αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα και γενικά στη Νότια Ευρώπη. Το μικρό κολχικό μοιάζει αρκετά με το γνωστό μας κρόκο, ο οποίος καλλιεργείται στην Κοζάνη και από τα άνθη του παράγεται το μπαχαρικό σαφράν, που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Όμως εδώ είναι το επικίνδυνο σημείο. Το κολχικό είναι φυτό δηλητηριώδες. Η κατανάλωση έστω και 2 γραμμαρίων μπορεί να μας οδηγήσει κατευθείαν στο θάνατο. Μπορούμε να το ξεχωρίσουμε από τον κρόκο μετρώντας τους στήμονες του αρσενικού άνθους. Το άνθος του κολχικού έχει έξι στήμονες, ενώ ο κρόκος τρεις. Επίσης ο κρόκος που φυτρώνει στο βουνό μας έχει συνήθως λουλούδια με κίτρινο χρώμα και εμφανίζεται την άνοιξη. Γιαυτό μερικοί ονομάζουν το κολχικό και φθινοπωρινό κρόκο. Το κολχικό πήρε το όνομά του από την Κολχίδα, που είναι γνωστή μας από την Ελληνική μυθολογία. Εκεί ζούσε η περίφημη Μήδεια, η οποία μάλιστα δηλητηρίασε τα παιδιά της με αυτό το βότανο. Όμως εκτός από ισχυρό δηλητήριο, το κολχικό χρησιμοποιείται ήδη από το Βυζάντιο και σαν θεραπευτικό βότανο. Χρησιμοποιούνται συνήθως οι βολβοί και οι σπόροι για την αρθροίτιδα, την ουρική αρθρoίτιδα, τους ρευματισμούς καθώς και σαν διουρητικό, αναλγητικό, καθαρκτικό κ.λ.π. Πάντοτε με ιατρική παρακολούθηση. Επίσης σήμερα, λόγω της ιδιαίτερης ομορφιάς του, φυτεύεται το φθινόπωρο στους κήπους σαν καλλωπιστικό φυτό μαζί με τις φρέζες και τα ζουμπούλια. Όπως γράφαμε λοιπόν και στο προηγούμενο σημείωμά μας, χρειάζεται προσοχή στη χρησιμοποίηση των βοτάνων, διότι μπορεί να έχουν θεραπευτικές ιδιότητες, όμως αν δεν τα γνωρίζουμε καλά, μπορεί να κινδυνέψουμε. Μάλιστα το κολχικό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο μάζεμα των ραδικιών και των άλλων αγριόχορτων που προορίζουμε για τη σαλάτα μας. Πρέπει όλα τα αγριόχορτα, πριν τα μαγειρέψουμε, να τα καθαρίζουμε καλά, διότι υπάρχει ο κίνδυνος μαζί με αυτά κατά λάθος να μαζέψαμε και μερικά φύλλα από το κολχικό ή άλλο επικίνδυνο αγριόχορτο. Μην ξεχνάμε την είδηση που πριν μερικά χρόνια έκανε το γύρο της Ελλάδας, όταν δηλητηριάστηκε ολόκληρη οικογένεια τρώγοντας χόρτα, διότι ανάμεσα στα βλίτα υπήρχαν και διαβολόχορτα. Έτσι λοιπόν εκτός από το κολχικό υπάρχουν και ακόμη πολλά βότανα με επικίνδυνες ιδιότητες, τα οποία μάλιστα πρωταγωνιστούν σε πολλούς μύθους, θρύλους και παραδόσεις και θα γράψουμε για αυτά σε επόμενα σημειώματά μας. Δημοσιεύτηκε στα Μακεδονικά Νέα το Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013