Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

Βότανα του Βερμίου: 60. Λεβάντα


Oι παραξενιές του φθινοπωρινού καιρού με τα ξαφνικά κρύα, μας έφεραν πρόωρα και τα κρυολογήματα. Καιρός είναι λοιπόν για ένα φλιτζάνι τίλιο, σαμπούκο, τσάι του βουνού, σαλέπι ή κάποιο άλλο από τα πολλά θεραπευτικά φυτά του βουνού μας. Καιρός είναι κει ‘μεις να
επιστρέψουμε στην περιγραφή των βοτάνων του Βερμίου.
Σήμερα θα ασχοληθούμε με τη λεβάντα, ένα φυτό που θα το συναντήσουμε όχι τόσο σαν αγριόχορτο, όσο καλλιεργούμενο στους κήπους, τα πάρκα καθώς και σε μεγάλη έκταση σε χωράφια στους πρόποδες του Βερμίου. Πρόκειται για τo φυτό Λεβαντούλα (Lavandula), που συναντάται στα είδη στοιχάς (stoechas), φαρμακευτική (officinalis), στάχυς (spica)κ.λ.π. και  η οποία ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae) μαζί με άλλα πολλά γνωστά φαρμακευτικά βότανα.
Είναι ένας μικρός ξηρόφιλος θάμνος (φρύγανο), που φθάνει σε ύψος περίπου τα 80 εκατοστά. Προτιμάει ασβεστολιθικά ξερά εδάφη. Έχει πολλά χνουδωτά λεπτά κλαδιά που ξεκινούν από τη βάση. Τα φύλλα της είναι γυαλιστερά, ανοικτοπράσινα και  γραμμοειδή. Στην άκρη των βλαστών βγαίνουν  τα μικρά μοβ σωληνοειδή άνθη, τα οποία σχηματίζουν στάχυα.  Ανθίζει όλο  το καλοκαίρι και ο  καρπός της  είναι κάψα.
Η λεβάντα είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα, γνωστό για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, χάρη στις πολύτιμες ουσίες που περιέχει, όπως πτητικά έλαια, τανίνες, κουμαρίνες, τριτερπενοειδή, καμφορά κ.λ.π. Χρησιμοποιείται σαν εκχύλισμα κατά του κρυολογήματος, του βήχα, των ιλίγγων και των πονοκεφάλων. Επίσης είναι ισχυρό επουλωτικό και βοηθάει στην επούλωση πληγών, εγκαυμάτων και τσιμπημάτων εντόμων. Έχει αντιμικροβιακές  ιδιότητες (παρασιτοκτόνο και βακτηριοκτόνο) και   το αιθέριο λάδι του μπορεί να βοηθήσει με εισπνοές στη θεραπεία της λαρυγγίτιδας, του άσθματος, της πνευμονίας και άλλων ασθενειών του αναπνευστικού. Ακόμη εντριβές με αιθέριο έλαιο λεβάντας καταπραΰνουν τους πόνους από ρευματισμούς και μυαλγίες.
Εκτός από τη φαρμακευτική  είναι γνωστές οι χρήσεις της λεβάντας και στην ποτοποιία, στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και γενικά τη βιομηχανία καλλυντικών. Επίσης τα άνθη της χρησιμοποιούνται κατά του σκόρου. Έτσι αντί να χρησιμοποιούμε την επικίνδυνη ναφθαλίνη ή άλλα χημικά σκευάσματα είναι προτιμότερο να βάζουμε στις ντουλάπες μας σακουλάκια με αρωματική λεβάντα, η οποία θα προστατέψει τα μάλλινα ρούχα από το σκόρο και παράλληλα θα τους δώσει και ευχάριστο άρωμα.

Λόγω των πολλών σπουδαίων ιδιοτήτων της, τα τελευταία χρόνια η λεβάντα καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις σε άγονες περιοχές της Ελλάδας και αποφέρει σημαντικά κέρδη στους αγρότες. 

Βότανα του Βερμίου: 108. Όνοσμα

Μ πορεί στη σχετική με τα βότανα της Ελλάδας βιβλιογραφία να αναφέρεται σαν φυτό της Στερεάς και Νότιας Ελλάδας, όμως, ό...