Βότανα του Βερμίου: 1. Σκορπίδι

Πολλές φορές γράψαμε για το μεγάλο φυτικό πλούτο του βουνού μας, του Βερμίου. Ο φυσιολάτρης περιπατητής σε κάθε βήμα του μπορεί να συναντήσει δεκάδες είδη αγριολούλουδων, βοτάνων, θάμνων και δένδρων. Μάλιστα τα είδη διαφέρουν ανάλογα με το υψόμετρο και τον προσανατολισμό του βουνού. Ορισμένα από αυτά είναι ενδημικά, δηλαδή φυτρώνουν μόνο στο Βέρμιο. Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα βότανα και γενικά τα φαρμακευτικά φυτά, που μπορούν να γίνουν ένα απολαυστικό ρόφημα ή ακόμη να θεραπεύσουν σοβαρές ασθένειες. Όμως πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα στην κατανάλωσή τους, διότι όπως συμβαίνει και με τα μανιτάρια, μπορούν ορισμένα από τα βότανα, εάν δεν τα γνωρίζουμε καλά ή τα χρησιμοποιήσουμε λάθος να αποβούν μοιραία ακόμη και για την ίδια μας τη ζωή. Έτσι π.χ. το κολχικό που μοιάζει αρκετά με τον βρώσιμο κρόκο είναι ισχυρό δηλητήριο, το ίδιο συμβαίνει και με τη μπελαντόνα και άλλα βότανα ή αγριολούλουδα. Σήμερα λοιπόν ξεκινάμε στη στήλη μας μια καταγραφή και περιγραφή μερικών από τα σπουδαιότερα βότανα του βουνού μας. Πρώτα με το σκορπίδι, ένα θαυματουργό βότανο που μπορούμε να το συλλέξουμε ακόμη και αυτή την εποχή. Με το όνομα σκορπίδι και με πολλά ακόμη ονόματα είναι γνωστό στο λαό το φυτό κέτεραχ το φαρμακευτικό. Θα το συναντήσουμε στο βουνό μας κυρίως πίσω από τις πηγές της Αράπιτσας, στην αρχή του μονοπατιού που πηγαίνει στο Μουντάκι. Μοιάζει με μικρή φτέρη, τα φύλλα του βγαίνουν πολλά μαζί, όπως τα ραδίκια, όμως είναι αρκετά σκληρά και σε μήκος περίπου 10 – 15 εκατοστά. Είναι μακρόστενα κυματοειδή Η επάνω πλευρά τους είναι γυαλιστερή και έχει σκούρο πράσινο χρώμα, ενώ η κάτω είναι καστανή και μοιάζει με λέπια. Εκεί βρίσκονται και τα «σπόρια» τους. Όπως συμβαίνει με όλες τις φτέρες, δεν έχει άνθη. Συνήθως φυτρώνει στις ρωγμές των βράχων, γιαυτό και η συλλογή του τους καλοκαιρινούς μήνες είναι επικίνδυνη, επειδή μπορεί εκεί κοντά να κρύβεται κάποια οχιά ή δηλητηριώδης σκορπιός. Προτιμάει τα σκιερά και βορινά μέρη. Τα φύλλα του σκορπιδιού χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ροφήματος, το οποίο μπορεί να θεραπεύσει από διάφορες ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος, όπως πέτρα στα νεφρά κ.λ.π. Ακόμη χρησιμοποιείται σαν διουρητικό, αποχρεπτικό, κατά της βρογχίτιδας, ασθενειών της σπλήνας κ.λ.π. Μάλιστα αυτοί που ξέρουν, πολλές φορές συνδυάζουν το σκορπίδι με άλλα βότανα, όπως το πεντάνευρο, τον μαραθόσπορο, το γλυκάνισο, τη μέντα, το πολυκόμπι κ.λ.π. Εμείς που δεν ξέρουμε, καλά θα κάνουμε να ρωτάμε ειδικούς και να προσέχουμε ιδιαίτερα τη δοσολογία. Το σκορπίδι είναι διαδεδομένο σε ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα, ηπειρωτική και νησιωτική, ενώ στην Κεντρική Ευρώπη είναι σπάνιο και θεωρείται προστατευόμενο είδος. Είναι γνωστό ακόμη και από την αρχαιότητα, όταν οι πρώτοι Έλληνες γιατροί έφτιαχναν τα φάρμακά τους με πρώτη ύλη τα θαυματουργά βότανα της ελληνικής γης.Δημοσιεύτηκε στα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ το Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013