ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ !!!

Βρισκόμαστε στην καρδιά των γιορτινών ημερών. Πέρασαν τα Χριστούγεννα και περιμένουμε τον ερχομό ακόμη μιας νέας χρονιάς με ανάμικτα αισθήματα προβληματισμού και φόβου για την κατάσταση που υπάρχει όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και παγκόσμια. Τα οικονομικά προβλήματα, οι

πόλεμοι, η τρομοκρατία και οι μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Το τέλος του δύσκολου 2014 μας επιφύλασσε ακόμη μια οδυνηρή δοκιμασία. Το μεγάλο ναυάγιο στα στενά του Οτράντο ήταν μια ακόμη αφορμή για να διαπιστώσουμε τη μεγάλη δύναμη της φύσης. Ό, τι και να ανακαλύψει ο άνθρωπος, ό,   τι και να καταφέρει η τεχνολογία, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις καιρικές συνθήκες και γενικά τις ενδογενείς και εξωγενείς δυνάμεις της φύσης.  Μπορεί ο άνθρωπος με τα μέσα που διαθέτει να νομίζει ότι κυριαρχεί στον πλανήτη μας ακόμη και στο σύμπαν, όμως όλο και πιο συχνά έρχονται φυσικά φαινόμενα που μας προσγειώνουν και διαψεύδουν τους εγωισμούς μας.

Πάντως σχετικά με το μεγάλο ναυάγιο της Αδριατικής αξίζει για μια ακόμη φορά να δώσουμε τα συγχαρητήρια μας στους άνδρες των Ενόπλων δυνάμεων και γενικά σε όλους όσους βοήθησαν κάτω από αυτές τις πολύ δύσκολες καιρικές συνθήκες ώστε να έχουμε ένα όσο το δυνατόν αίσιο τέλος στο δράμα των ανθρώπων που προσπαθούσαν για περισσότερες από 24 ώρες να τα βάλουν με τα στοιχεία της φύσης. Επίσης να συλλυπηθούμε τις οικογένειες των συνανθρώπων μας που έχασαν τη ζωή τους στα φουρτουνιασμένα νερά της Μεσογείου.

Στη Νάουσα περιμέναμε, σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δελτία, να ζήσουμε γιορτινές μέρες ντυμένες στα άσπρα, όμως μάλλον θα αρκεστούμε στο τσουχτερό κρύο. Όποιος πάντως θέλει να χαρεί τα χιόνια και να ασχοληθεί με τα χειμερινά σπορ, δεν έχει παρά να επισκεφθεί τα χιονοδρομικά μας κέντρα. Το χιόνι ήδη έχει καλύψει το μεγαλύτερο μέρος του πανέμορφου βουνού μας.

Ακόμη κάτι όμορφο, ευχάριστο και αισιόδοξο είναι η τήρηση και φέτος στην πόλη μας και την ευρύτερη περιοχή των πατροπαράδοτων μοναδικών εθίμων μας. Οι καρτσιούνοι άναψαν και φέτος για να ζεστάνουν τον νεογέννητο Χριστό και μαζί τις καρδιές των ανθρώπων. Το πιο αισιόδοξο είναι ότι φέτος όλοι οι καρτσιούνοι οργανώθηκαν από συλλόγους και παρέες, πράγμα που δείχνει ότι στον τόπο μας αγαπάμε τα έθιμα και εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία για να βρεθούμε με τους φίλους μας, παρέα με το δικό μας τσίπουρο και ξινόμαυρο κρασί, τους σαρμάδες, τις τσιγαρίδες, τα τουρσιά και άλλους πεντανόστιμους μεζέδες με την συνοδεία του ζουρνά.

Με αυτές τις γιορτινές εικόνες ας ευχηθούμε να έχουμε μια ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ενωμένοι και αγαπημένοι, με υγεία και καθαρό περιβάλλον.

Χριστούγεννα

Πριν είκοσι χρόνια, τέτοιες μέρες, και ενόψει των γιορτών των Χριστουγέννων το θέμα που συνηθίζαμε να συζητάμε στους «οικολογικούς» κύκλους και να γράφουμε και στη στήλη μας είχε να κάνει με τον προβληματισμό αν πρέπει να στολίζουμε φυσικό δένδρο ή πλαστικό ή ακόμη και το

πατροπαράδοτο καραβάκι.

Τώρα οι προβληματισμοί αυτοί έχουν πλέον ξεπεραστεί, γιατί με την οικονομική κρίση που περνάμε λίγοι πια νοιάζονται αν θα στολίσουν χριστουγεννιάτικο δένδρο. Εκείνο που ενδιαφέρει τον κόσμο είναι το πώς θα τα βγάλει πέρα και πώς θα φέρει στην οικογένειά του τον «άρτον τον επιούσιον».

Τώρα επίσης δεν προβληματιζόμαστε αν είναι οικολογική συνήθεια ο στολισμός φυσικού έλατου, διότι τα έλατα που πωλούνται στην αγορά προέρχονται από ειδικές φυτείες, όπου δουλεύουν πολλοί νέοι άνθρωποι και βγάζουν σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς ένα καλό μεροκάματο και δεν ξενιτεύονται. Αρκεί βέβαια τα δένδρα αυτά να είναι νόμιμα. Όσο για τα πλαστικά δένδρα και αυτά δεν είναι άσχημα εφόσον τα χρησιμοποιούμε για πολλά χρόνια. Υπάρχουν και κάποια ακόμη καλύτερα, φτιαγμένα από ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί κ.λ.π.).

Σχετικά με το δίλημμα δένδρο ή καραβάκι, είναι γεγονός ότι ποτέ, τουλάχιστον στην ηπειρωτική Ελλάδα, δεν στολίζαμε καραβάκι. Απλά αυτό ήταν ιδέα κάποιων που δεν τους αρέσουν τα ξενόφερτα έθιμα. Όμως αν  είναι έτσι και με αυτή τη λογική θα έπρεπε να αποκηρύξουμε και τον χοντρό Αγιοβασίλη με τα άσπρα γένια και τα κόκκινα ρούχα, που έρχεται από το Βορρά και ουσιαστικά είναι ο Άγιος Νικόλαος των καθολικών. Ο δικός μας ορθόδοξος Μέγας Βασίλειος έρχεται από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, είναι λεπτός, έχει μαύρα γένια και είναι ένας από τους τρεις Ιεράρχες, προστάτης των φτωχών.    

Ένα «καλό» που έκανε η οικονομική κρίση είναι  ο περιορισμός της  μεγάλης σπατάλης που γινόταν με τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια. Πριν μερικά χρόνια σχεδόν κάθε μπαλκόνι, κάθε σπίτι ήταν στολισμένο και φεγγοβολούσε το βράδυ. Οι γείτονες ανταγωνίζονταν ποιος θα βάλει περισσότερα στολίδια, όπως συνηθίζεται στην Αμερική. Σήμερα απ’ τη μια η οικονομική κρίση και από την άλλη η έλλειψη όρεξης και ψυχικής διάθεσης συντέλεσαν να σκοτεινιάσουν όχι μόνο τα μπαλκόνια, αλλά και οι δημόσιοι δρόμοι των πόλεων, γιατί οικονομικά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι Δήμοι μας. Βέβαια τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν σχεδόν σε κάθε μικρή και μεγάλη πόλη οργανωμένα «Χριστουγεννιάτικα χωριά», όπου μπορούν οι γονείς να πάνε τα παιδάκια τους για να διασκεδάσουν και παράλληλα κάποιοι επαγγελματίες να κερδίσουν κάτι επιπλέον.

Οι δοκιμασίες λοιπόν που περνάμε τα τελευταία χρόνια ίσως είναι αφορμή να αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα, να ξεφύγουμε από την ξενομανία και τις περιττές επιδείξεις και να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα με τα πατροπαράδοτα έθιμά μας. Τουλάχιστον στη Νάουσα έχουμε πολλά τέτοια έθιμα και ευτυχώς τα διατηρούμε με ευλάβεια.

Η στήλη εύχεται σε όλους τους αναγνώστες της

ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ με ΥΓΕΙΑ και ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΥΤΥΧΙΑ

(Δημοσιεύτηκε στα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ στις 20 Δεκεμβρίου 2014)

Βότανα του Βερμίου: 64. Λαδανιά

Για ορισμένα βότανα και μόνο με το άκουσμα του ονόματός τους καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για φαρμακευτικά φυτά. Τέτοια είναι η Λαδανιά, που θα τη βρούμε σε μεγάλους πληθυσμούς στους

πρόποδες του βουνού μας, να μοσχομυρίζει τους καλοκαιρινούς μήνες.

Πρόκειται για το φυτό Κίστος ο κρητικός (Cistus creticus) που ανήκει στην οικογένεια των Κιστωδών (Cistaceae) και είναι περισσότερο γνωστό με το όνομα λαδανιά. Στη χώρα μας φυτρώνουν τέσσερα είδη Κίστου με λευκά ή ρόδινα άνθη. Θα το συναντήσουμε σε μέρη ηλιόλουστα και σε εδάφη πετρώδη και γενικά ξηρά. Είναι ένα από τα σημαντικότερα ξηρόφυτα, φρύγανα του Μεσογειακού οικοσυστήματος.

Πρόκειται για θάμνο ύψους περίπου 1,50 μέτρου. Έχει πολλά κλαδιά και τα φύλλα του είναι μακρουλά τριχωτά σκουροπράσινα με κυματιστό περίγραμμα. Τα άνθη του μοιάζουν λίγο με της αγριοτριανταφυλλιάς. Αποτελούνται από 5 μεγάλα ροζ τσαλακωμένα  πέταλα. Στο κέντρο του άνθους υπάρχουν οι κίτρινοι στήμονες.

Από τα φύλλα της λαδανιάς παράγεται το γνωστό λαύδανο, το οποίο έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Πρόκειται για μια αρωματική ρητίνη, η οποία συλλέγεται κυρίως στην Κρήτη. Το φυτό είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Το χρησιμοποιούσαν σαν θεραπευτικό βότανο ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και πολλοί ακόμη Έλληνες και Ρωμαίοι γιατροί.

Η λαδανιά χρησιμοποιείται σαν ισχυρό αντιοξειδωτικό. Επίσης έχει ιδιότητες καταπραϋντικές (κατά της αϋπνίας). Χρησιμοποιείται ακόμη και κατά του πονόδοντου, σαν τονωτικό, για τη θεραπεία προβλημάτων του πεπτικού συστήματος (διάρροια κ.λ.π.). Είναι επίσης αποχρεμπτικό και βοηθάει στη θεραπεία μυκητιάσεων, βακτηριακών λοιμώξεων κ.λ.π. Ένα ρόφημα με φύλλα λαδανιάς βοηθάει στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος, της γρίπης και άλλων παθήσεων του αναπνευστικού. Ακόμη χρησιμοποιείται εξωτερικά για τη θεραπεία δερματικών παθήσεων και της τριχόπτωσης  

Τέλος η λαδανιά με την ρητίνη και την άφθονη γύρη που περιέχει θεωρείται σαν ένα από τα σημαντικότερα  μελισσοκομικά φυτά. Επίσης χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και την παρασκευή καλλυντικών.

(Δημοσιεύτηκε στα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ στις 6 Δεκεμβρίου 2014)