Φτερωτοί επισκέπτες

Διανύουμε τις τελευταίες μέρες της άνοιξης, όμως ο καιρός ακόμη δεν λέει να φτιάξει. Ασφαλώς, όπως γράφαμε και στο προηγούμενο σημείωμά μας, το καταπράσινο Βέρμιο και ο πλούσιος κάμπος μας μαρτυρούν τον οργασμό της φύσης. Επίσης η ανθοκομική έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες στην πόλη μας είναι ακόμη μια πολύχρωμη και μυρωδάτη γιορτή της πιο όμορφης εποχής. Ασφαλώς και δεν λείπουν οι τακτικοί στην ετήσια ανοιξιάτικη επίσκεψή τους φτερωτοί φίλοι μας, τα χελιδόνια και τα άλλα αποδημητικά πουλιά.

Τα χελιδόνια είναι τα πιο γνωστά αποδημητικά πουλιά. Όμως δεν είναι μόνο αυτά. Επίσης τα πουλιά δεν αποδημούν μόνο την άνοιξη, ούτε κάνουν μόνο ένα δρομολόγιο. Έχουμε πουλιά που την άνοιξη έρχονται από τα νότια, για να περάσουν πιο δροσερά το καλοκαίρι τους. Έχουμε επίσης άλλα πουλιά, τα οποία έρχονται στη χώρα μας το χειμώνα από τα πιο βόρεια μέρη για να βρουν πιο ήπιο κλίμα, να ξεχειμωνιάσουν, να κάνουν τις φωλιές τους και να γεννήσουν. Τα πανέμορφα φλαμίγκος, οι ερωδιοί, οι κύκνοι και πολλά ακόμη παρυδάτια πουλιά είναι αποδημητικά και μας έρχονται το χειμώνα από τις ψυχρές χώρες. Πολλά πουλιά απλά περνούν από την Ελλάδα, οδεύοντας προς τη βόρεια Ευρώπη, όπως π.χ. τα τρυγόνια, τα οποία κάνουν το ταξίδι Αφρική – Βόρεια Ευρώπη και περνούν από τη Δυτική Ελλάδα την άνοιξη και το φθινόπωρο. Τα περισσότερα είδη μεταναστευτικών πουλιών ζουν και αναπαράγονται στο Βόρειο ημισφαίριο και μεταναστεύουν για να ξεχειμωνιάσουν στο Νότιο Ημισφαίριο. Πατρίδα των πουλιών θεωρείται η περιοχή όπου αναπαράγονται. Οι λόγοι για τους οποίους μεταναστεύουν τα πουλιά δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί πλήρως. Μάλλον ο κυριότερος λόγος πρέπει να είναι η έλλειψη τροφής κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή ακόμη η αδυναμία διαβίωσης στις χαμηλές θερμοκρασίες. Τα πουλιά μεταναστεύουν συνήθως κατά σμήνη. Παρατηρούμε ότι κάθε χρόνο ακολουθούν την ίδια ακριβώς πορεία και μάλιστα ξαναγυρνούν στην ίδια φωλιά, όπου γεννήθηκαν. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οδηγούνται από τη θέση του ήλιου και των αστεριών. Γιαυτό και ταξιδεύουν συνήθως ημέρα. Διανύουν τεράστιες αποστάσεις και αντιμετωπίζουν στο μεγάλο ταξίδι τους ποικίλους κινδύνους. Τέτοιοι κίνδυνοι είναι πρώτα οι καιρικές συνθήκες. Μια ξαφνική επιδείνωση του καιρού μπορεί να προκαλέσει το θάνατο χιλιάδων πουλιών. Επίσης ο άνθρωπος μπορεί να τα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα. Παρά τις σχετικές απαγορεύσεις, πολλές φορές στα περάσματα των μεταναστευτικών πουλιών ολόκληρα καραβάνια κυνηγών στήνουν καρτέρι και δεν αφήνουν να τους ξεφύγει ούτε φτερό. Επίσης πολλές ανθρώπινες κατασκευές, όπως π.χ. οι φάροι μπερδεύουν τα πουλιά, τα κάνουν να χάνουν το δρόμο τους και τελικά να πεθαίνουν. Ακόμη τα καλώδια, όπου συνηθίζουν να κάθονται τα πουλιά για να ξεκουράζονται, μπορεί να αποτελέσουν παγίδα θανάτου, όταν διαρρέονται από ρεύμα υψηλής τάσης. Τελευταία, μεγάλο κακό κάνουν και οι ανεμογεννήτριες. Την εποχή της μετανάστευσης στον τόπο, όπου λειτουργούν ανεμογεννήτριες βρίσκονται πεθαμένα χιλιάδες πουλιά, τα οποία μπλέχτηκαν στους έλικες και βρήκαν τραγικό θάνατο. Ακόμη ένας κίνδυνος για τα μεταναστευτικά και γενικά για όλα τα πουλιά αποτελούν τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα. Στις διάφορες καλλιέργειες, όπου γίνεται συστηματική χρήση δηλητηρίων, μαζί με τα έντομα και τα πουλιά αφήνουν την τελευταία τους πνοή. Τα μεταναστευτικά ή αποδημητικά πουλιά λοιπόν εξακολουθούν να μας φέρνουν την άνοιξη και μαζί την ελπίδα για μια όμορφη φύση. Ας τα φροντίσουμε ώστε για πολλά ακόμη χρόνια να αποτελούν τους φτερωτούς απαραίτητους ελεύθερους συντρόφους μας.