Υγρότοποι

Γ

ιορτάσαμε λοιπόν τη Δευτέρα που μας πέρασε, την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων. Μια γιορτή με ιδιαίτερη σημασία, εφόσον το νερό αποτελεί πηγή ζωής και τα τελευταία χρόνια αρχίζει να σπανίζει, πράγμα που οδηγεί μεγάλες εκτάσεις του πλανήτη μας σε ερημοποίηση, κυρίως λόγω της ρύπανσης και ιδιαίτερα της διόγκωσης του φαινόμενου του θερμοκηπίου, δηλαδή

απλά λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Η χώρα μας, λόγω της γεωγραφικής θέσης και του κλίματός της, κατέχει διεθνώς ξεχωριστή θέση στους υγρότοπους. Στην Ελλάδα βρίσκονται 11 υγρότοποι διεθνούς σημασίας, οι οποίοι μάλιστα περιλαμβάνονται στον κατάλογο της σύμβασης Ramsar. Οι σπουδαίοι αυτοί υγρότοποι είναι: το Δέλτα του Έβρου, η λίμνη Βιστωνίδα, οι λιμνοθάλασσες της Ροδόπης, το Δέλτα του Νέστου, η λίμνη Κερκίνη, οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια, το Δέλτα των ποταμών Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα με την αλυκή Κίτρους, Η Μικρή Πρέσπα, ο Αμβρακικός, η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου..

Οι υγρότοποι έχουν ιδιαίτερη αξία, διότι αποτελούν σπουδαία οικοσυστήματα με ιδανικές κλιματικές και γεωμορφολογικές συνθήκες. Διαθέτουν μεγάλη βιοποικιλότητα, διότι σ’ αυτούς ζουν πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας (έντομα, ψάρια, αμφίβια, ερπετά, θηλαστικά). Εδώ θα βρούμε σπάνια μεταναστευτικά πουλιά, τα οποία έρχονται για να ξεχειμωνιάσουν και να αναπαραχθούν. Οι υγρότοποι παίζουν σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος της ευρύτερης περιοχής, στον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων, στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, της γεωργίας, της αλιείας και γενικά της πρωτογενούς παραγωγής, αλλά και της μεταποίησης, του τουρισμού κ.λ.π..

Η Σύμβαση Ραμσάρ προβλέπει την προστασία των πολύτιμων υγροτόπων. Όμως παρά τους σχετικούς νόμους που θεσπίστηκαν και στη χώρα μας, δυστυχώς οι υγρότοποι αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρότατα προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά οφείλονται κυρίως στην έλλειψη ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης τους. Οι φορείς διαχείρισης που υπάρχουν σε κάθε υγρότοπο αντιμετωπίζουν πολλά οικονομικά προβλήματα και προβλήματα στελέχωσης με ειδικό επιστημονικό προσωπικό, στερούνται απαραίτητων αρμοδιοτήτων και γενικά δεν μπορούν να προστατέψουν αποτελεσματικά την περιοχή.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικοί υγρότοποι είναι η ρύπανση από τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, από τα λύματα  πόλεων και βιομηχανιών. Επίσης η υπεράντληση του νερού οδήγησε πολλούς υγρότοπους σε εξαφάνιση, όπως π.χ. τη λίμνη Κορώνεια. Ακόμη η υπεραλίευση καθώς και η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών επηρέασε τον αλιευτικό πλούτο κα οδήγησε πολλούς υγρότοπους σε οικολογική υποβάθμιση. Τέλος ο άναρχος τουρισμός κατέστρεψε τους υγροτόπους είτε λόγω της ρύπανσης είτε λόγω της ενόχλησης των οργανισμών.

Όλα αυτά είχαν αποτέλεσμα οι περισσότεροι από τους ελληνικούς υγρότοπους να ενταχθούν στον κατάλογο του Μοντρέ, ο οποίος περιλαμβάνει υγρότοπους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.

Εκτός από τους υγρότοπους Ραμσάρ, η χώρα μας διαθέτει ακόμη πολλούς μικρότερους υγρότοπους τοπικής σημασίας, πολλοί από τους οποίους έχουν ενταχθεί και προστατεύονται από το ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000. Σ’ αυτό το δίκτυο ανήκει μια περιοχή του δάσους του Βερμίου, όπου βρίσκονται το άλσος του Αγίου Νικολάου με τις πηγές της Αράπιτσας.

Για μια ακόμη φορά λοιπόν διαπιστώνουμε ότι στη χώρα μας υπάρχουν περιοχές που προστατεύονται από νόμους. Νόμους έχουμε πολλούς, όμως το κακό είναι ότι οι νόμοι αγνοούνται από όλους…