Ακόμη ένα πρόστιμο...

Ακόμη ένα  άσχημο μαντάτο ήρθε προχθές από τις Βρυξέλλες.  Αυτή τη φορά δεν έχουμε να κάνουμε με τα γνωστά μνημόνια, αλλά με ακόμη ένα πρόστιμο για την αδιαφορία που δείχνουμε απέναντι στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Η Κομισιόν λοιπόν προτείνει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να μας δικάσει και να μας επιβάλλει πρόστιμο 14.904.736 ευρώ και κάθε μέρα από 72.864€, μέχρι να

συμμορφωθούμε, διότι παρόλο που πέρασαν 5 χρόνια από την πρώτη καταδίκη μας, ακόμη η χώρα μας δεν πήρε τα κατάλληλα μέτρα για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων.

Δυστυχώς στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης τα θέματα που σχετίζονται με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Σχεδόν κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται για τους τόνους τοξικών αποβλήτων που καθημερινά ρίχνονται ανεξέλεγκτα σε ποτάμια, λίμνες, θάλασσες, θάβονται στο έδαφος, εκπέμπονται ακατέργαστα στην ατμόσφαιρα και φυσικά δεν ρυπαίνουν μοναχά το περιβάλλον αλλά παράλληλα βλάπτουν σε επικίνδυνο βαθμό την υγεία μας.

Ακούμε για τη ρύπανση του Ασωπού, για τη Χαλκιδική, τη Βεγορίτιδα, ακόμη και τη δικιά μας τάφρο 66,  αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Οι περισσότερες χημικές βιομηχανίες, βιομηχανίες τροφίμων κ.λ.π. πετούν τα επικίνδυνα λύματα τους χωρίς να τα υποβάλλουν στην παραμικρή κατεργασία, χωρίς να τα περάσουν από κάποιο σύστημα βιολογικού καθαρισμού, από κάποιο στοιχειώδες φίλτρο κ.λ.π. Όλες αυτές οι ουσίες δηλητηριάζουν το νερό που πίνουμε, τον αέρα που αναπνέουμε, το έδαφος που καλλιεργούμε. Οι επιπτώσεις στην υγεία μας είναι σοβαρότατες. Κάθε χρόνο έχουμε αύξηση στις ασθένειες του αναπνευστικού, σε αλλεργίες και ακόμη και σε καρκίνους, οι οποίοι οφείλονται ακριβώς σε αυτή τη ρύπανση.

Δυστυχώς οι ευθύνες της πολιτείας και της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι τεράστιες. Βρισκόμαστε στη δεύτερη δεκαετία του 21^ου αιώνα και ακόμη στη χώρα μας δεν έχουν κατασκευαστεί οι σύγχρονοι ΧΥΤΥ, οι βιομηχανίες δεν παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα επεξεργασίας των λυμάτων τους, δεν λειτουργούν προγράμματα ανακύκλωσης επικίνδυνων αποβλήτων, όπως υλικών μπαταριών αυτοκινήτων, ορυκτελαίων κ.λ.π. Ακόμη και η ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων και αυτή γίνεται σε ελάχιστο βαθμό και με πρωτόγονες μεθόδους.

Όπως γράψαμε πολλές φορές με την ανακύκλωση των  υλικών δεν προστατεύουμε μόνο το περιβάλλον και την υγεία μας, αλλά παράλληλα έχουμε πολλά ακόμη οφέλη. Όπως π.χ. περιορίζουμε σε μεγάλο βαθμό τα σκουπίδια και έτσι εξοικονομούμε τα χρήματα που χρειάζεται η κατασκευή νέου σκουπιδότοπου, μειώνεται η ανεργία, διότι στα εργοστάσια ανακύκλωσης δουλεύουν πολλοί άνθρωποι, εξοικονομούμε πολλές πρώτες ύλες (μεταλλεύματα, καύσιμα κ.λ.π.).

Έτσι λοιπόν την εποχή αυτή που η χώρα μας μαστίζεται από την οικονομική κρίση, που οι άνθρωποι υποφέρουν και  χάνουν τις δουλειές τους, αντί να εφαρμόσουμε προγράμματα διαχείρισης των απορριμμάτων, τα οποία θα μας έφερναν κέρδη και δουλειές, εμείς θα πληρώσουμε τα βαριά πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ας ελπίσουμε οι νέοι τοπικοί άρχοντες να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο πάνω στα προβλήματα του περιβάλλοντος και να ξεκινήσουν από τους δήμους νέα πιο οργανωμένα προγράμματα ανακύκλωσης και γενικά προστασίας τους περιβάλλοντος, δηλαδή της υγείας μας…  

Βότανα του Βερμίου: 59. Καστανιά

Πέρασε μια βδομάδα που μπήκαμε στο φθινόπωρο. Βέβαια οι βροχές του τελευταίου δεκαπενθήμερου μας έφεραν το φθινόπωρο αρκετά νωρίτερα. Είναι μια εποχή, που στην περιοχή μας είναι συνδεδεμένη με τον τρύγο, τα κρασιά, τα ρακοκάζανα και τα κάστανα. Στο βουνό μας έχουμε

μεγάλες εκτάσεις με άγριες καστανιές. Επίσης πολλοί αγρότες καλλιεργούν στα ορεινά χωράφια τους την καστανιά, η οποία, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, μπορεί να τους αποφέρει αρκετά καλά έσοδα.

Η καστανιά λοιπόν είναι ένα αιωνόβιο  φυλλοβόλα δένδρο. Στη Βοτανική είναι γνωστό με το όνομα Καστανέα η εδώδιμος (Castanea sativa). Ανήκει στην οικογένεια Φηγίδες (Fagaceae) και συναντάται σε περίπου 10 είδη στην Ευρώπη, την Ασία, την Αμερική και γενικά στη Βόρεια εύκρατη ζώνη, σε σχετικά μέσα υψόμετρα (περίπου 300 – 500 μέτρα).

Το ύψος της καστανιάς μπορεί να φθάσει τα 30 μέτρα. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή με οδοντωτή περιφέρεια. Έχει αρσενικά και θηλυκά άνθη. Τα αρσενικά κρέμονται σαν μικρά κομπολόγια και τα θηλυκά είναι οι γνωστές αγκαθωτές «ζιούνες». Ανθίζει αρχές καλοκαιριού. Οι καρποί της καστανιάς, τα κάστανα, βρίσκονται ανά δύο ή τρία μέσα στο αγκαθωτό περίβλημα, το οποίο όταν ωριμάζουν σκάζει και πέφτουν οι καρποί.

Η καστανιά ζει πολλά χρόνια, ακόμη και 1000, όμως αντιμετωπίζει πολλές ασθένειες. Πριν δυο χρόνια μας επισκέφθηκε ο καθηγητής κ. Στέφανος Διαμαντής, ο οποίος  μας μίλησε για τις αρρώστιες της και κυρίως για τον καινούργιο μύκητα, που δημιουργεί το «έλκος της καστανιάς» και  πολλές φορές οδηγεί το δένδρο ακόμη και στο θάνατο.

Οι καρποί της καστανιάς περιέχουν πολλές θρεπτικές ουσίες, όπως άμυλο, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη. Ακόμη έχουν πολλές βιταμίνες, όπως τη C και τις Β1, Β2,  φυτικές ίνες κ.λ.π.. Τα κάστανα εκτός από τα γνωστά μας  βραστά και ψητά, χρησιμοποιούνται πολύ και στη ζαχαροπλαστική, γίνονται ακόμη και αλεύρι. Επίσης είναι πολύ θρεπτικό το μέλι που παράγεται από τις μέλισσες, οι οποίες τρέφονται με τη γύρη των λουλουδιών της καστανιάς.  Τα φύλλα και τα αρσενικά άνθη της καστανιάς έχουν επίσης πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Επίσης το ξύλο της θεωρείται από τα καλύτερα για την κατασκευή επίπλων, βαρελιών, δαπέδων κ.λ.π. Ακόμη και το χώμα που δημιουργείται από την αποσάθρωση φύλλων, καρπών  και βλαστών της καστανιάς, το γνωστό μας καστανόχωμα, χρησιμοποιείται σαν άριστο φυσικό λίπασμα των φυτών.

Η καστανιά είναι ένα από τα αρχαιότερα φυτά. Ζει εδώ και εκατομμύρια χρόνια, γιαυτό βρίσκουμε πολλά απολιθώματά της μέσα σε ιζηματογενή πετρώματα. Ακόμη και στον τραβερτίνη, τη γνωστή μας «πουρόπετρα», που κυριαρχεί στη Νάουσα, θα δούμε συχνά αποτυπώματα φύλλων καστανιάς, η οποία έζησε στα μέρη μας πριν αρκετές χιλιάδες χρόνια.  Επίσης είναι γνωστή από την αρχαιότητα και αναφέρεται σε πολλά συγγράμματα των αρχαίων βοτανολόγων Θεόφραστου και Διοσκουρίδη.

Βότανα του Βερμίου: 58. Μελισσόχορτο

Eίναι μερικά βότανα που πραγματικά ξεχωρίζουν από τα άλλα. Τέτοιο είναι και το μελισσόχορτο, που θα το βρούμε σε πολλές περιοχές του βουνού μας, κυρίως στους πρόποδες και ξεχωρίζει για το υπέροχο άρωμα λεμονιού καθώς και για τις πολύ σπουδαίες φαρμακευτικές ιδιότητες.

Πρόκειται για το φυτό Μέλισσα η φαρμακευτική (Melissa officinalis), γνωστό και με τα ονόματα μελισσοβότανο, κιτροβάλσαμο κ.λ.π. Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae), όπως και η ρίγανη. Είναι ένα σχετικά μικρό  ποώδες πολυετές  φυτό ύψους περίπου μισού μέτρου, με σκουροπράσινα αυγοειδή φύλλα που καταλήγουν σε οδοντωτή περιφέρεια. Τα άνθη του είναι μικρά, λευκά, δίχειλα, σαν μικρά σκυλάκια. Η έντονη μυρουδιά των φύλλων προσελκύει τις μέλισσες, γιαυτό πήρε και το όνομα μελισσοβότανο.

Τα φύλλα του μελισσόχορτου χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, στη φαρμακευτική και την αρωματοποιία. Περιέχουν πολύτιμες χημικές ουσίες, όπως πολυφαινόλες, αιθέρια έλαια, τανίνες, χρωστικές, ροζμαρινικό οξύ κ.λ.π. Στη μαγειρική το χρησιμοποιούμε σαν αρωματικό, όπως και τη ρίγανη, κυρίως για τα ψάρια. Επίσης  χρησιμοποιείται για να αρωματίζει ποτά (μπύρες, λικέρ, κρασιά) και  ροφήματα.

Στην ιατρική το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται σε μορφή ροφήματος σαν τονωτικό, σαν χωνευτικό καθώς για την αντιμετώπιση της γρίπης, των κρυολογημάτων, των πονοκεφάλων κ.λ.π. Είναι ένα σπουδαίο αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες βότανο. Έχει ιδιότητες αντισπασμωδικές, αντιβακτηριακές εμμηναγωγές και αντιαλλεργικές. Βοηθάει επίσης στη θεραπεία του επιχείλιου έρπη. Το αιθέριο έλαιο λειτουργεί και σαν ηρεμιστικό, καταπραϋντικό και αντικαταθλιπτικό. Είναι πολύ καλό για τις αϋπνίες και τονώνει τη μνήμη. Επίσης επαλείψεις με το βότανο και μασάζ βοηθούν στην τόνωση του οργανισμού και στη θεραπεία δερματικών παθήσεων, όπως τα εκζέματα. Ακόμη μια επάλειψη με μελισσόχορτο βοηθάει στην απομάκρυνση των κουνουπιών και άλλων εντόμων.

Το μελισσοβότανο είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Το αναφέρουν ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης, οι οποίοι το θεωρούσαν σπουδαίο φαρμακευτικό φυτό.

Λόγω των πολλών ιδιοτήτων του σήμερα το μελισσόχορτο καλλιεργείται και αποφέρει σημαντικά κέρδη στους αγρότες.

Τώρα λοιπόν, που πλησιάζει το φθινόπωρο, ένα ρόφημα με μελισσοβότανο το βράδυ, πριν τον ύπνο, σίγουρα θα μας κάνει καλό.

Βότανα του Βερμίου: 57. Ρίγανη

Ασφαλώς όλοι γνωρίζουμε τη ρίγανη. Ίσως όμως δεν ξέρουμε ότι φυτρώνει στο βουνό μας και ίσως ακόμη δεν γνωρίζουμε τις πολλές θεραπευτικές ιδιότητές της.

Η ρίγανη φέρει το επιστημονικό όνομα Ορίγανον το κοινόν (Origanum vulgare) και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Στο ίδιο γένος ανήκουν περισσότερα από 30 είδη και ανάμεσά τους η άγρια μαντζουράνα (O. majiorana) και το Κρητικό δίκταμο (O. Dictamnus). Πρόκειται για ένα πολυετές ποώδες φυτό,  μικρό θάμνο, με ύψος περίπου μισό μέτρο. Αποτελείται από πολλούς όρθιους βλαστούς με μικρά αυγοειδή χνουδωτά φύλλα. Στις κορυφές τους έχουν μικρά άσπρα ή ρόδινα άνθη σε ταξιανθίες στάχυς. Τα φύλλα και τα άνθη της έχουν τη χαρακτηριστική μυρουδιά. Η ρίγανη φυτρώνει σε πολλές μεσογειακές χώρες και στην Ασία. Επίσης καλλιεργείται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως η ελληνική ρίγανη έχει ξεχωριστή έντονη οσμή, χάρη στο μεσογειακό κλίμα μας, διότι είναι φυτό ξηρόφιλο. Μπορεί να φυτρώσει σε πετρώδη εδάφη και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη υγρασία και περιποίηση. Στη χώρα μας εκτός από την άγρια ρίγανη, που φυτρώνει στα βουνά, έχουμε και πολλές καλλιέργειες, οι οποίες αποδίδουν σημαντικά κέρδη στους γεωργούς.

Η ρίγανη είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Αναφέρεται από τον μεγάλο βοτανολόγο Θεόφραστο και τον γιατρό Διοσκουρίδη. Χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους και τους Βυζαντινούς, όχι μόνο σαν μπαχαρικό, αλλά και σαν φάρμακο. Και σήμερα τη χρησιμοποιούμε στη μαγειρική για να νοστιμίζει τα κρεατικά και άλλα φαγητά. Επίσης έχει πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες χάρη στις σπάνιες χημικές ουσίες που περιέχει, όπως τη θαυματουργή καρβακρόλη τη θυμόλη, την οριγανίνη, ρητίνες κ.λ.π..

Η ρίγανη είναι τονωτική και χωνευτική, έχει σπουδαίες αντιοξειδωτικές ιδιότητες, είναι αντισηπτική, αντιφλεγμονώδης και αντιμικροβιακή. Ρόφημα ρίγανης κάνει καλό στο βήχα (αποχρεμπτικό), στον πονόδοντο, τους ρευματισμούς, στο στομάχι κ.λ.π. Βοηθάει στην καλή λειτουργία του πεπτικού και του ουροποιητικού συστήματος. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ελαττώνει την πίεση και τη χοληστερίνη και κάνει καλό στον προστάτη. Το αιθέριο έλαιό της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και τη φαρμακευτική.