Βότανα του Βερμίου: 42. Ταραξάκο

Το ταραξάκο είναι το γνωστό μας αγριοράδικο, ένα συνηθισμένο φυτό που φυτρώνει όχι μόνο στο βουνό  και στα χωράφια της Νάουσας, αλλά και σε ολόκληρη την Ελληνική ύπαιθρο, καθώς και στις χώρες της Εύκρατης ζώνης.. Το γνωρίζουμε πιο πολύ σαν αγριόχορτο, με το οποίο παρασκευάζουμε

νόστιμες σαλάτες και πίτες. Όμως ίσως δεν γνωρίζουμε ότι έχει και πολλές ακόμα φαρμακευτικές ιδιότητες.

Το ταραξάκο λοιπόν φέρει το επιστημονικό όνομα Ταραξάκο το φαρμακευτικό (Taraxacum officinalis) και μαζί με πολλά άλλα φυτά  ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Σύνθετων (Compositae). Εκτός από αγριοράδικο επίσης είναι γνωστό με το όνομα πικραλίδα, λόγω της σχετικά πικρής γεύσης του. Είναι φυτό ποώδες και πολυετές που το συναντούμε σε λιβάδια, στους πρόποδες των βουνών, στα χωράφια κ.λ.π.  Έχει χοντρή ρίζα, που μοιάζει με κώνο. Από τη ρίζα και το βλαστό του βγάζει ένα γαλακτώδες υγρό. Τα φύλλα του βγαίνουν κατευθείαν από τη ρίζα και είναι μακρόστενα και λογχοειδή με μεγάλα δόντια στην περιφέρεια. Τα άνθη του έχουν κίτρινο χρώμα και αποτελούνται από πολλά λεπτά φυλλαράκια που όλα μαζί σχηματίζουν κεφάλια με σχήμα ομπρέλας. Στη βάση του άνθους υπάρχουν πολλά σκουροπράσινα βράκτεια. Τα άνθη του έχουν αρκετά μακριά στελέχη, που φθάνουν μέχρι 50 εκατοστά μήκος.  Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Οι καρποί του είναι αχαίνια και μοιάζουν με μικρά αλεξίπτωτα, τα οποία παρασέρνονται εύκολα από τον άνεμο και έτσι μπορούν να πετάξουν μακριά και να φυτρώσουν σε μεγάλες εκτάσεις.

Τα φύλλα του ταραξάκου, βραστά,  χρησιμοποιούνται για σαλάτα ή για πίτες και φαγητά, όπως το σπανάκι. Επίσης η ρίζα του καβουρδίζεται, και χρησιμοποιείται σε μορφή σκόνης σαν υποκατάστατο του καφέ.

Το ταραξάκο χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για τις πολλές φαρμακευτικές του ιδιότητες. Περιέχει πολλές βιταμίνες (A, B, C, D), μέταλλα (σίδηρο και κάλιο), στερόλες, σάκχαρα, πηκτίνη, ασπαραγίνη, φενολικά οξέα λουτεΐνη κ.λ.π. Ο χυμός από τα φύλλα ή τη ρίζα χρησιμοποιείται σαν αιμοκαθαριστικό, για προβλήματα του συκωτιού και της σπλήνας, για τη δυσπεψία και τη δυσκοιλιότητα, για τη ρύθμιση της χοληστερίνης και του σακχάρου, σαν βιταμινούχο (αντισκορβουτικό), ακόμη και για παθήσεις του δέρματος (εκζέματα, κρεατοελιές, κάλοι κ.λ.π.) και τους ρευματισμούς. Επίσης τα φύλλα κα η ρίζα είναι τονωτικά, ορεκτικά, χωνευτικά και διουρητικά..

Τα τελευταία χρόνια το ταραξάκο καλλιεργείται και πωλείται σαν λαχανικό.