Βότανα του Βερμίου: 43. Αρκουδοπούρναρο

Τις μέρες αυτές το αρκουδοπούρναρο έχει την τιμητική του. Θα το βρούμε να στολίζει βιτρίνες καταστημάτων, δρόμους και σπίτια και ασφαλώς να δεσπόζει πανέμορφο δίπλα από τις πηγές του Αγιανικόλα. Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν το ελληνικό όνομά του. Μάλιστα πολλοί κάνουν λάθος και στο γαλλικό όνομα, το λένε «γκι» αντί για «ου». Το γκι είναι γνωστό στα ελληνικά σαν ιξός, ένα

φυτό παράσιτο σε καστανιές και άλλα δένδρα, για το οποίο θα γράψουμε σε επόμενο σημείωμά μας.

Το αρκουδοπούρναρο λοιπόν είναι ένας πολυετής αειθαλής μεγάλος θάμνος, σχεδόν δένδρο, γνωστός με το επιστημονικό όνομα Ίλεξ ο οξύφυλλος (Ilex aquifolium) και ανήκει στην οικογένεια των Ακουιφολιιδών  (Aquifoliaceae).  Φυτρώνει στο Βέρμιο και σε πολλά ακόμη βουνά της Ελλάδας. Είναι γνωστό επίσης με τα ονόματα λιόπρινο, πρίνος, μηλοπούρναρο κ.λ.π.  Ευδοκιμεί σε υγρά και σκιερά εδάφη. Το ύψος του μπορεί να περάσει τα 10 μέτρα. Έχει φύλλα σκληρά, γυαλιστερά, σκουροπράσινα και αγκαθωτά στην περιφέρεια. Τα άνθη του είναι μικρά με χρώμα άσπρο και 4 πέταλα. Βγαίνουν πολλά μαζί στους μίσχους των φύλλων στο τέλος της  άνοιξης. Οι καρποί του είναι στρογγυλοί, γυαλιστεροί και κόκκινοι σε μέγεθος περίπου ενός εκατοστού.

Το αρκουδοπούρναρο καλλιεργείται σαν διακοσμητικό φυτό, κυρίως για χριστουγεννιάτικο στολίδι. Επίσης από το ξύλο του κατασκευάζονται λεπτεπίλεπτα σκαλιστά. Όμως τα φύλλα και οι βλαστοί του περιέχουν καφεΐνη, ασβέστιο, κάλιο και άλλες χημικές ουσίες, που το δίνουν και φαρμακευτικές ιδιότητες. Ένα ρόφημα με φύλλα του φυτού χρησιμοποιείται σαν διεγερτικό και τονωτικό, καθώς και σαν διουρητικό, για την ελάττωση της πίεσης του αίματος, για τη βρογχίτιδα, την αρθρίτιδα κ.λ.π.

Πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα τους κόκκινους καρπούς, διότι περιέχουν ισχυρό δηλητήριο. Γιαυτό, όπως γράφουμε πάντοτε, πριν χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε βότανο, θα πρέπει να ρωτήσουμε κάποιον ειδικό γιατρό, φαρμακοποιό κ.λ.π.