Βότανα του Βερμίου: 39. Μέντα

Περπατώντας στο δασάκι του Αγίου Νικολάου, στο δρόμο προς το εκτροφείο, μπορεί, ακόμη και αυτή την εποχή, να συναντήσουμε κάποια μικρά ποώδη φυτά με φύλλα και άνθη, που μοσχομυρίζουν. Πρόκειται για τη μέντα που φυτρώνει στο βουνό μας σε διάφορα είδη.

Η μέντα είναι το φυτικό γένος Μέντα (Mentha), που ανήκει στην οικογένεια Χειλανθή (Labiatae) και τη συναντούμε σε διάφορα είδη, όπως τη Μέντα τη σταχυώδη (Mentha spicata), τη Μέντα την πράσινη (Mentha viridis), ο γνωστός μας δυόσμος, τη Μέντα την υδροχαρή (Mentha aquatica), τη Μέντα την πιπερώδη (Mentha piperita), τη Μέντα την πουλέγειο (Mentha pulegium), το γνωστό φλισκούνι κ.λ.π. Είναι ένα αρωματικό φυτό ποώδες και πολυετές με ύψος που φθάνει περίπου το μισό μέτρο. Προτιμάει υγρά, σκιερά και αργιλώδη εδάφη. Τα βλαστάρια του έχουν τετράγωνη τομή. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, χνουδωτά, σκουροπράσινα με οδοντωτή περιφέρεια και μικρό μίσχο. Τα άνθη της είναι λευκά, ροζ ή μοβ. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο.

Τα φύλλα της μέντας χρησιμοποιούνται, όπως ο δυόσμος στη μαγειρική σαν ενισχυτικό της γεύσης. Επίσης το αιθέριο έλαιο μέντας, που παρασκευάζεται με απόσταξη φύλλων, χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία, τη ζαχαροπλαστική και την ποτοποιία. Η μέντα, χάρη στις πολύτιμες ουσίες που περιέχει, όπως η καρβόνη, η ταννίνη, οι αζουλίνες, τα καροτενοειδή, η μεντόνη και η μινθόλη χρησιμοποιείται και στη φαρμακευτική.  Το ρόφημα της μέντας έχει ιδιότητες τονωτικές, αντισπασμωδικές και διεγερτικές και βοηθάει στη δυσπεψία, καταπραΰνει τους πόνους της χολής, τις νευρικές διαταραχές, ιλίγγους, ταχυπαλμίες κ.λ.π. Επίσης η μέντα χρησιμοποιείται σαν αντιμικροβιακό, επουλωτικό, ανθελμινθικό, σαν ορεκτικό, κατά της καούρας, της διάρροιας, της αϋπνίας, του πυρετού, του πονόλαιμου και της δυσμηνόρροιας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη για την ανακούφιση του οδοντόπονου και για τα τσιμπήματα των εντόμων. Αλκοολικό διάλυμα μέντας χρησιμοποιείται εξωτερικά για τις λειχήνες και άλλες δερματικές παθήσεις. Είναι συστατικό πολλών αλοιφών και λαδιών, που χρησιμοποιούνται για το μασάζ και τις εντριβές. Εισπνοές  ατμών μέντας βοηθούν στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος και του συναχιού. Όμως πάντα χρειάζεται προσοχή και πριν τη χρησιμοποιήσουμε σαν γιατρικό πρέπει να ζητούμε τις οδηγίες του γιατρού, διότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μας βλάψει.

Η μέντα είναι γνωστή από την αρχαιότητα, αναφέρεται σαν μίνθη από τον Θεόφραστο και σαν ηδύοσμος από τον Διοσκουρίδη. Οι πρόγονοί μας την χρησιμοποιούσαν σαν αρωματικό και ο Ιπποκράτης σαν φάρμακο για παθήσεις του πεπτικού και αναπνευστικού συστήματος.

Τώρα λοιπόν που ο καιρός αρχίζει να κρυώνει, ένα ρόφημα μέντας σίγουρα αποτελεί μια καλή και υγιεινή βραδινή συντροφιά.