Βότανα του Βερμίου: 75. Μελικουκκιά

Π

ερπατώντας κατά μήκος της Αράπιτσας, στις πλαγιές του Βερμίου μας, μέχρι τη Σχολή του Αριστοτέλη, θα συναντήσουμε αγέρωχες και καταπράσινες, φορτωμένες με τους μικρούς,

διακριτικούς καρπούς, τις μελικουκιές.

Πρόκειται για το δένδρο που είναι γνωστό με το επιστημονικό όνομα Κέλτις η Νότια (Celtis australis), η οποία μαζί με άλλα γνωστά δένδρα, όπως η φτελιά, η μουριά κ.λ.π. ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Ουρτικώδων (Urticales - Ulmaceae). Η Μελικουκιά είναι γνωστή και με τα ονόματα μελικοκκιά, κεράδα, κοκκονία, μικροκουκκιά κ.λ.π.. Φυτρώνει από τα αρχαία χρόνια στις Μεσογειακές χώρες, μάλιστα αναφέρεται και από τον μεγάλο Διοσκουρίδη. Ίσως οι καρποί της να είναι οι λωτοί του Θεόφραστου.

 Η Μελικουκιά είναι λοιπόν ένα δένδρο, το ύψος του οποίου μπορεί να φθάσει τα 25μ.. Έχει κορμό με φλοιό λείο σε χρώμα γκριζωπό και άφθονα φύλλα πράσινα στην επάνω επιφάνεια και γκριζοπράσινα - χνουδωτά στην κάτω, μήκους μέχρι 10 εκ, λογχοειδή, μυτερά, με πριονωτή περιφέρεια.  Τα άνθη του είναι πρασινωπά και αποτελούνται από 5 μέρη. Ανθίζει την Άνοιξη (Μάρτιος – Απρίλιος). Οι καρποί του είναι μικροί σφαιρικοί, δρύπες, με διάμετρο περίπου 1 εκ. που όταν ωριμάσουν έχουν καφετί χρώμα και κρέμονται από λεπτό μίσχο μήκος περίπου 3 - 4 εκ.. Οι καρποί ωριμάζουν το Σεπτέμβριο – Οκτώβριο. Ευδοκιμεί σε σχετικά ήπιο κλίμα και σε πετρώδη έως υγρά γόνιμα εδάφη.

Οι καρποί της μελικουκιάς τρώγονται. Είναι αρκετά νόστιμοι, παρόλο που ουσιαστικά είναι μια χοντρή φλούδα, γύρω από ένα μεγάλο κουκούτσι. Επίσης εκτός από τους καρπούς, ο φλοιός του κορμού και τα φύλλα έχουν κάποιες θεραπευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιούνται σαν μαλακτικά και στυπτικά, για αιμορραγίες, την επούλωση τραυμάτων, αλλά και για ενοχλήσεις του πεπτικού, όπως έλκος, δυσεντερία κ.λ.π. Από τα κλαδιά, τα οποία είναι σκληρά και ευλύγιστα κατασκευάζονται μπαστούνια, καλάθια, καρέκλες κ.λ.π.

Τα τελευταία χρόνια η μελικουκιά καλλιεργείται σε φυτώρια και χρησιμοποιείται πολύ σαν διακοσμητικό δένδρο κυρίως στους δρόμους των πόλεων, γιατί είναι φυτό που αντέχει στην ξηρασία και στη μολυσμένη ατμόσφαιρα.