Βότανα του Βερμίου: 57. Ρίγανη

Ασφαλώς όλοι γνωρίζουμε τη ρίγανη. Ίσως όμως δεν ξέρουμε ότι φυτρώνει στο βουνό μας και ίσως ακόμη δεν γνωρίζουμε τις πολλές θεραπευτικές ιδιότητές της.

Η ρίγανη φέρει το επιστημονικό όνομα Ορίγανον το κοινόν (Origanum vulgare) και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Στο ίδιο γένος ανήκουν περισσότερα από 30 είδη και ανάμεσά τους η άγρια μαντζουράνα (O. majiorana) και το Κρητικό δίκταμο (O. Dictamnus). Πρόκειται για ένα πολυετές ποώδες φυτό,  μικρό θάμνο, με ύψος περίπου μισό μέτρο. Αποτελείται από πολλούς όρθιους βλαστούς με μικρά αυγοειδή χνουδωτά φύλλα. Στις κορυφές τους έχουν μικρά άσπρα ή ρόδινα άνθη σε ταξιανθίες στάχυς. Τα φύλλα και τα άνθη της έχουν τη χαρακτηριστική μυρουδιά. Η ρίγανη φυτρώνει σε πολλές μεσογειακές χώρες και στην Ασία. Επίσης καλλιεργείται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως η ελληνική ρίγανη έχει ξεχωριστή έντονη οσμή, χάρη στο μεσογειακό κλίμα μας, διότι είναι φυτό ξηρόφιλο. Μπορεί να φυτρώσει σε πετρώδη εδάφη και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη υγρασία και περιποίηση. Στη χώρα μας εκτός από την άγρια ρίγανη, που φυτρώνει στα βουνά, έχουμε και πολλές καλλιέργειες, οι οποίες αποδίδουν σημαντικά κέρδη στους γεωργούς.

Η ρίγανη είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Αναφέρεται από τον μεγάλο βοτανολόγο Θεόφραστο και τον γιατρό Διοσκουρίδη. Χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους και τους Βυζαντινούς, όχι μόνο σαν μπαχαρικό, αλλά και σαν φάρμακο. Και σήμερα τη χρησιμοποιούμε στη μαγειρική για να νοστιμίζει τα κρεατικά και άλλα φαγητά. Επίσης έχει πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες χάρη στις σπάνιες χημικές ουσίες που περιέχει, όπως τη θαυματουργή καρβακρόλη τη θυμόλη, την οριγανίνη, ρητίνες κ.λ.π..

Η ρίγανη είναι τονωτική και χωνευτική, έχει σπουδαίες αντιοξειδωτικές ιδιότητες, είναι αντισηπτική, αντιφλεγμονώδης και αντιμικροβιακή. Ρόφημα ρίγανης κάνει καλό στο βήχα (αποχρεμπτικό), στον πονόδοντο, τους ρευματισμούς, στο στομάχι κ.λ.π. Βοηθάει στην καλή λειτουργία του πεπτικού και του ουροποιητικού συστήματος. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ελαττώνει την πίεση και τη χοληστερίνη και κάνει καλό στον προστάτη. Το αιθέριο έλαιό της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και τη φαρμακευτική.