Βότανα του Βερμίου: 47. Καπνόχορτο

Δεν είναι λίγα τα βότανα και τα αγριολούλουδα, που τα συναντούμε σχεδόν σε κάθε βήμα μας, τα προσπερνάμε και δεν τα δίνουμε σημασία. Όμως αν τα πλησιάσουμε και τα δούμε από κοντά, θα

ανακαλύψουμε ότι είναι πανέμορφα. Αυτό γίνεται και με το καπνόχορτο, ένα μικρό, τρυφερό, ξεχωριστής ομορφιάς αγριολούλουδο, το οποίο μάλιστα έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Φυτρώνει  στο βουνό μας καθώς και στις παρυφές της πόλης, στα πρανή των δρόμων, στα χωράφια κ.λ.π. Τη φωτογραφία, που δημοσιεύουμε, την πήραμε προχθές στην περιοχή του Σπηλαίου, όπου συναντούμε πάρα πολλά είδη σπουδαίων βοτάνων.

Το καπνόχορτο λοιπόν φέρει το επιστημονικό όνομα Φουμάρια η θεραπευτική (Fumaria officinalis) και ανήκει στην οικογένεια  Παπαβερίδες (Papaveraceae) και στην υποοικογένεια Φουμαριίδες (Fumarioideae). Είναι γνωστό και με τα ονόματα μαγιαλισόχορτο, χιονίστρες, καπνίτης, στάχτερη, καπνιά κ.λ.π. Πήρε το όνομά του από την ιδιαίτερη μυρουδιά καπνού που αναδύει το άνθος και η ρίζα του. Είναι μικρό ποώδες φυτό μονοετές ή διετές και μπορεί στο ύψος να φθάσει το μισό μέτρο. Η ρίζα του είναι κατακόρυφη, μακριά και μοιάζει με λεπτό καρώτο. Φέρει πολλά λεπτά κλαδάκια απ’ όπου βγαίνουν μικρά φύλλα σε σχήμα φτερού, που μοιάζουν λίγο με τα φύλλα του μαϊντανού. Ανθίζει συνήθως από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο και βγάζει ροζ ανθάκια μήκους περίπου 1 εκατοστό, που πολλά μαζί σχηματίζουν ταξιανθίες βότρυες (τσαμπιά). Έχουν 2 σέπαλα και 4 πέταλα αρκετά μακριά, που το επάνω καλύπτει τα κάτω σχηματίζοντας κάτι σαν σωληνάκι (πλήκτρο). Ο καρπός του είναι μια πολύ μικρή δρύπη.

Το καπνόχορτο έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες χάρη στις πολύτιμες χημικές ουσίες που περιέχει, όπως κάλιο, φουμαρικό οξύ, φουμαρίνη, ρητίνη, τανικό οξύ κ.λ.π. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα και χρησιμοποιούνταν για τις δερματοπάθειες (εκζέματα, λειχήνες, ακμή, αλωπεκίαση, έρπη, αντιφλογιστικό κ.λ.π.). Επίσης χρησιμοποιείται με μορφή εγχύματος σαν τονωτικό, ηρεμιστικό, καθαρκτικό του αίματος, για τη θεραπεία ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος, για την αρτηριοσκλήρωση, τον ίκτερο, σαν διουρητικό, βοηθάει στην καλή λειτουργία της χολής κ.λ.π. Παλαιότερα τα άνθη του φυτού χρησιμοποιούνταν για τη βαφή ρούχων.

Μην ξεχνάμε ότι πριν χρησιμοποιήσουμε σαν γιατρικό κάποιο βότανο, πρέπει πρώτα να ρωτάμε τον γιατρό, γιατί ακόμη και το αθώο καπνόχορτο μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα, αν δεν το χρησιμοποιήσουμε σωστά και στις αναλογίες που πρέπει. Κάποιες από τις ουσίες που περιέχει μπορεί να αποβούν επικίνδυνες.