Βότανα του Βερμίου: 15. Χαμομήλι

Το χαμομήλι είναι ίσως το πιο γνωστό βότανο και χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την υφήλιο για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες. Φέρει το επιστημονικό όνομα Μαρτικαρία το χαμόμηλο

(Marticarie chamomilla) και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Αστεροειδών ή Σύνθετων. Στο ίδιο γένος ανήκουν περισσότερα από 70 είδη. Είναι φυτό μονοετές, ποώδες και φυτρώνει στα λιβάδια, στα χωράφια, κυρίως ανάμεσα στα σιτηρά, στους φράχτες, ακόμη και στις άκρες των δρόμων. Ανθίζει από τον Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο.  

Το χαμομήλι μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 50 εκατοστά. Έχει λεπτό βλαστό και κλωναράκια που διακλαδίζονται σε μικρότερα και στις άκρες τους βγαίνουν τα άνθη, τα οποία στο κέντρο είναι εξογκωμένα και έχουν έντονο κίτρινο χρώμα και στην περιφέρεια έχουν μικρά άσπρα πέταλα.  Τα φύλλα της είναι αντικριστά, λεπτά, σαν μικρά φτερά. Πολλές φορές το μπερδεύουμε με τη μαργαρίτα, η οποία όμως έχει φύλλα και άνθη αρκετά διαφορετικά.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του χαμομηλιού ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης το θεωρούσε θαυματουργό βότανο. Και σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως σε μορφή ροφήματος είτε σαν εκχύλισμα είτε σαν αφέψημα, είτε αναμεμειγμένο με άσπρο κρασί. Περισσότερο χρησιμοποιούνται τα άνθη του σε αποξηραμένη κατάσταση. Περιέχουν πολύτιμες χημικές ουσίες όπως λιπαρά οξέα, μέταλλα, βιταμίνες, τανίνες, σαλικυλικό οξύ, αμινοξέα, φυσικές χρωστικές, κουμαρίνες, πτητικά έλαια κ.λ.π.. Έχουν ιδιότητες καταπραϋντικές, αντισπασμωδικές, διουρητικές, αντιπυρετικές, χωνευτικές. Πολλές φορές συνδυάζεται με άλλα βότανα όπως τη μέντα, την αψιθιά  και χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό, κατά του πονοκεφάλου και της ημικρανίας κατά της αϋπνίας, για στομαχικούς πόνους κ.λ.π. Μαζί με άσπρο κρασί βοηθάει κατά της δυσμηνόρροιας και των νευραλγιών. Έχει αντισηπτικές, αντισπασμωδικές  και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Εισπνοή ατμών χαμομηλιού βοηθάει στο άσθμα και την καταρροή. Πυκνό αφέψημα καταπραΰνει τον πονόδοντο και τα ερεθισμένα μάτια. Επίσης επουλώνει τις πληγές, τα εγκαύματα και τα εκζέματα. Είναι αντιμικροβιακό και μυκητοκτόνο, γιαυτό και χρησιμοποιείται για τις στοματίτιδες και πολλές μικροβιακές λοιμώξεις. Ακόμη χρησιμοποιείται κατά των ρευματισμών, της ισχιαλγίας και δερματικές παθήσεις. Βοηθάει στην αντιμετώπιση του σακχάρου, των αιμορροΐδων. Πολλοί το αποδίδουν ακόμη και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Το χαμομήλι έχει επιπλέον και καλλυντικές ιδιότητες. Λούσιμο με χαμομήλι  δίνει στα ξανθά μαλλιά  φως και λάμψη. Επίσης μπάνιο σε νερό με χαμομήλι και άλλα βότανα, όπως μέντα κ.λ.π., βοηθάει στη χαλάρωση και στην αποφυγή του στρες. Χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και στην ποτοποιία.

Το χαμομήλι θεωρείται και γιατρός των φυτών, διότι χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες για να απομακρύνει επικίνδυνα έντομα και για να βοηθήσει στο ρίζωμα των φυτών.

Στη σημερινή εποχή λοιπόν, όπου μας πνίγει το άγχος και τα προβλήματα ένα φλιτζάνι με χαμομήλι το πρωί ή πριν τον ύπνο σίγουρα θα μας κάνει καλό. Το χαμομήλι είναι ένα βότανο για όλες τις ηλικίες. Το χρησιμοποιούμε τόσο για τα μωρά, όσο  και για τους ηλικιωμένους.