Και ο Αϊνστάιν ήταν πρόσφυγας...

«Ένας πρόσφυγας φέρνει κάτι περισσότερο από το σάκο του στην καινούργια του πατρίδα»

Π

ριν 22 χρόνια, στις 23 Απριλίου του 1994,  δημοσιεύσαμε στη στήλη μας ένα άρθρο με τίτλο «Και ο Αϊνστάιν ήταν πρόσφυγας», με αφορμή ένα φυλλάδιο που κυκλοφόρησε τότε από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες. Ήταν η εποχή που οι εμφύλιοι πόλεμοι στα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Γεωργία, Αρμενία κ.λ.π.), ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, αλλά και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζαν χώρες των Βαλκανίων οδήγησαν πολλούς

ανθρώπους στην προσφυγιά και τη μετανάστευση.

Μπορεί να πέρασαν λοιπόν 22 χρόνια, όμως και σήμερα το άρθρο αυτό εξακολουθεί να είναι επίκαιρο με τα εκατομμύρια ανθρώπων που καθημερινά παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς, φεύγοντας από την πατρίδα τους, εγκαταλείποντας τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους, με την ελπίδα να βρουν κάπου μια γωνιά για να ζήσουν με την οικογένειά τους ειρηνικά.

Η προσφυγιά και η μετανάστευση δεν είναι καινούργια φαινόμενα. Εμφανίστηκαν από τη στιγμή που υπήρξε ο άνθρωπος πάνω στη γη και αναζητούσε καλύτερη ζωή. Πρόσφυγες είχαμε και έχουμε σε φτωχές χώρες κυρίως της Αφρικής εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Η ξηρασία που επικρατεί σε πολλά κράτη αναγκάζει τους ανθρώπους να φύγουν για να αναζητήσουν ένα πιο έφορο έδαφος, όπου θα μπορούν να καλλιεργήσουν και να παράγουν τα απαραίτητα προϊόντα για την τροφή τους. Οπωσδήποτε οι επεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον, που οδήγησαν στην κλιματική αλλαγή με το φαινόμενο του θερμοκηπίου κ.λ.π., αύξησαν τους «οικολογικούς» πρόσφυγες.

Πρόσφυγες είχαμε και έχουμε από τότε που ανακαλύφθηκε ο πόλεμος, το μίσος και η αλληλοεξόντωση μεταξύ των λαών. Από τότε που οι ισχυροί της γης προσπαθούν με τη βία να επιβάλλουν τις ιδέες τους, τη θρησκεία και κυρίως τα οικονομικά συμφέροντα. Οι επεμβάσεις των ισχυρών της γης σε φτωχά κράτη με διάφορα προσχήματα έφεραν το χάος, το θάνατο και την προσφυγιά. Και σήμερα τα εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να περάσουν στην Ευρώπη μακριά από τον πόλεμο, είναι θύματα των επεμβάσεων αυτών. Όμως κανενός δυνατού δεν ιδρώνει το αυτί, ούτε στους πνιγμούς των μικρών παιδιών στο Αιγαίο, ούτε στις κακουχίες και την ταλαιπωρία αυτών των ανθρώπων. Όλοι γνωρίζουν ότι η μόνη λύση στο πρόβλημα είναι η επικράτηση της ειρήνης στα κράτη της Μέσης Ανατολής, όμως κανένας δεν κάνει τίποτε γιαυτό, αντίθετα κλείνουν τις πόρτες τους στους ταλαίπωρους ανθρώπους, καταπατώντας όλους τους διεθνείς νόμους και τις διακηρύξεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της Ενωμένης Ευρώπης.

Σήμερα στον κόσμο έχουμε περισσότερους από 20 εκατομμύρια πρόσφυγες. Οι περισσότεροι από αυτούς, το 90%, βρίσκονται στην Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη. Πολλοί λίγοι είναι στην Αμερική και την Αυστραλία.

Ασφαλώς κανένας δεν φεύγει από τον τόπο του χωρίς λόγο. Όπως έγραφε ο Ευριπίδης : «Δεν υπάρχει πιο μεγάλος πόνος στον κόσμο από την απώλεια της πάτριας γης».

Οι έλληνες αισθάνονται συμπόνια και αγάπη προς τους πρόσφυγες, διότι έζησαν από τα αρχαία χρόνια το μαρτύριο της προσφυγιάς. Οι χαμένες πατρίδες της Βόρειας Κύπρου, της ανατολικής Ρωμυλίας, του Πόντου, της Μικρασίας, της Β. Ηπείρου  ήταν κάποτε κοιτίδες του ελληνισμού, όπου άνθιζε ο πολιτισμός και η οικονομία.

Οι πρόσφυγες δεν είναι παιδιά κατώτερου Θεού, είναι όλοι άνθρωποι σαν εμάς με αξίες, ικανότητες, οράματα και όνειρα. Σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών ήταν πρόσφυγες. Ο Αϊνστάιν, ο Φρόιντ, ο Νουρέγιεφ, ο Β. Ουγκό ήταν πρόσφυγες. Μπορούμε λοιπόν να κλείσουμε τις πόρτες στον Αϊνστάιν, στον Ουγκό, στον Φρόιντ και στον Νουρέγιεφ; Μπορούμε να κλείσουμε τις πόρτες στα μικρά παιδιά που μας κοιτάζουν με τα καθαρά ορθάνοιχτα μάτια τους εκλιπαρώντας μια σταγόνα αγάπης και μια αχτίδα ειρήνης; 

Μην ξεχνάμε ότι  ανά πάσα  στιγμή μπορεί ο καθένας μας να καταλήξει στην καρότσα ενός φορτηγού ή πάνω σε μια βάρκα μόνο με τα ρούχα που φοράει.  Ένας πρόσφυγας…