Βότανα του Βερμίου: 85. Βρωμούσα

Σ

ε παλαιότερο σημείωμά μας αναφερθήκαμε σε ένα από τα σημαντικότερα βότανα του βουνού μας, το οποίο έχει και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, τον Σαμπούκο. Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα ακόμη φυτό, που μοιάζει αρκετά με τον Σαμπούκο, εξ άλλου ανήκει στο

ίδιο γένος, όμως όχι μόνο δεν έχει τις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά αντίθετα μυρίζει άσχημα και μπορεί να είναι επικίνδυνο στη βρώση. Πρόκειται για τον Σαμπούκο τον έβουλο, γνωστό περισσότερο σαν βρωμούσα ή βούζια ή βουζιά ή φρουσκλιά, χαμοσαμπούκος κ.λ.π.

Το επιστημονικό όνομα λοιπόν της βρωμούσας είναι Σαμπούκος, ο έβουλος (Sambucus ebulus) και ανήκει στην οικογένεια των Καπριφολιίδων (Caprifoliaceae). Ο γνωστός θεραπευτικός Σαμπούκος είναι ο Σαμπούκος ο μέλανας (Sampucus nigra). Τα δυο φυτά μπορεί να μοιάζουν αρκετά, όμως διαφέρουν πρώτα στο ύψος, ο Σαμπούκος είναι δένδρο που μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 10μ., ενώ η βρωμούσα είναι θάμνος με ύψος το πολύ 2μ. Επίσης ο κορμός του Σαμπούκου είναι ξυλώδης, ενώ της Βρωμούσας πιο τρυφερός. Επίσης τα άνθη του Σαμπούκου έχουν πιο λευκό χρώμα με κίτρινους στήμονες, μυρίζουν όμορφα, ενώ της Βρωμούσας, έχουν μαύρους στήμονες και  όπως το λέει και η ονομασία, μυρίζουν πολύ άσχημα.

Η Βρωμούσα φυτρώνει πολύ εύκολα σε χωράφια, στις άκρες των δρόμων, στις πλαγιές του βουνού και γενικά δεν έχει ιδιαίτερη δυσκολία στην επιβίωσή της. Γιαυτό και εξαπλώνεται πολύ εύκολα σε μεγάλες εκτάσεις. Έχει μεγάλο ριζικό σύστημα, από το οποίο βγαίνουν οι πράσινοι βλαστοί του. Τα φύλλα του είναι σύνθετα μήκους περίπου 30 εκ. και αποτελούνται από 9 – 13 μικρότερα φυλλαράκια, με πριονωτή περιφέρεια σε σχήμα φτερού. Τα άνθη του βγαίνουν πολλά μαζί σε ταξιανθία κόρυμβο, αποτελούνται από 5 μυτερά πέταλα και ανάμεσά τους βγαίνουν οι κόκκινοι – μαύροι ανθήρες. Ανθίζει το καλοκαίρι. Ο καρπός είναι μαύρη ράγα με διάμετρο περίπου 5 χιλιοστά. Και οι καρποί βγαίνουν σαν μπουκετάκια στη θέση των ανθέων. 

Η Βρωμούσα είναι γνωστή από την αρχαιότητα. ίσως είναι η Χαμαιάκτη του Διοσκουρίδη. Οι παλαιότεροι την χρησιμοποιούσαν σαν καθαρκτικό ή για την καταπολέμηση σκουληκιών του εντέρου κ.λ.π. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται, διότι είναι τοξική και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για την υγεία μας. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε τους ώριμους καρπούς της για τη βαφή υφασμάτων.