Βότανα του Βερμίου: 24. Εκουιζέτο

Ανηφορίζοντας το δρόμο προς το χιονοδρομικό κέντρο,  στη στροφή για τον Άγιο Νικόλαο, θα συναντήσουμε ένα μικρό δασάκι από φυτά, ζωντανά απολιθώματα. Πρόκειται για το Εκουιζέτο, ένα βότανο με πολύ μεγάλη ιστορία. Ο μακρινός  πρόγονός του ανήκε στο γένος  Calamites, που έζησε περίπου πριν 300 εκατομμύρια χρόνια, στον Παλαιοζωικό αιώνα και μάλιστα στην περίοδο του Λιθανθρακοφόρου. Ξεπερνούσε τα 12 μέτρα  ύψος και μαζί με άλλα προϊστορικά φυτά  συνέβαλε στη δημιουργία των γαιανθράκων. Σήμερα το φυτό αυτό είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές και

πολλές ακόμη ιδιότητές του.

Το όνομα Εκουιζέτο προέρχεται από το Equus, που στα Λατινικά σημαίνει άλογο, διότι το φυτό  μοιάζει με ουρά αλόγου. Γιαυτό και η ελληνική ονομασία του είναι Ιππουρίδα. Επίσης ονομάζεται και πολυκόνδυλο, πολυτριχιά, κοντυλόχορτο και πολυκόμπι, διότι στο βλαστό του φέρει πολλά μικρά εξογκώματα σαν κόμπους. To επιστημονικό όνομα είναι Equisetum arvense (Εκουιζέτο το αρουραίο ή Ιππουρίδα των αγρών). Ανήκει στην οικογένεια Equisetaceae (Ιππουρίδες), φυτρώνει σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο και τη συναντούμε στην Ελλάδα σε επτά  είδη με πιο γνωστά το Ε. arvense, το E. palustre και το E. maximum. Είναι πολυετές φυτό και φυτρώνει την άνοιξη σε υγρές περιοχές, κυρίως κοντά σε ποτάμια. Έχει ύψος περίπου 30 εκατοστά και από τον τρυφερό βλαστό του βγαίνουν φύλλα που μοιάζουν με μακριές τρίχες. Στην κορυφή του φέρει στάχυ απ’ όπου βγαίνουν οι σπόροι του, που δεν μοιάζουν με τους συνηθισμένους, διότι το Εκουιζέτο ανήκει στα πτεριδόφυτα και πολλαπλασιάζεται με εναλλαγή γενεών. Το καλοκαίρι φυτρώνουν στείροι βλαστοί, χωρισμένοι σε  τμήματα, που φθάνουν σε ύψος το ένα μέτρο.

Το Εκουιζέτο περιέχει πολλές χημικές ουσίες, όπως διοξείδιο του πυριτίου σε μεγάλη ποσότητα, μέταλλα (μαγγάνιο, κάλιο, μαγνήσιο κ.λ.π.), θειάφι, φυτικές χρωστικές, σαπωνίνες, τανίνες κ.λ.π. Στη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιείται για παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος, όπως καλοήθης υπερπλασία προστάτη, πέτρες στα νεφρά, κυστίτιδα κ.λ.π. Επίσης βοηθάει στη θεραπεία της αναιμίας, παθήσεων των πνευμόνων (φυματίωση, βρογχίτιδα), στην απορρόφηση του ασβεστίου, στη μείωση της χοληστερίνης και του σακχάρου. Είναι διουρητικό, αιμοστατικό, αντισηπτικό, καθαρκτικό και στυπτικό και χρησιμοποιείται στην επούλωση του στομαχικού έλκους. Ακόμη βοηθάει στην αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων, όπως πληγές, εκζέματα, κιρσοί κ.λ.π. Τέλος χρησιμοποιείται σαν καλλυντικό για την παρασκευή σαμπουάν για την τόνωση των μαλλιών. Πάντως χρειάζεται προσοχή στη χρήση του, διότι μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα. Μάλιστα τα ζώα που το τρώνε εμφανίζουν πεπτικές διαταραχές.

Το Εκουιζέτο με το πυρίτιο, που περιέχει χρησιμοποιείται επίσης για το γυάλισμα πατωμάτων και γενικά για τον καθαρισμό ξύλινων, μεταλλικών και μαρμάρινων επιφανειών. Ήδη από την αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό των μαγειρικών σκευών.