Οδηγίες για οικολογικές διακοπές

Mπήκαμε στο καλοκαίρι, τα σχολεία έκλεισαν και οι τυχεροί ετοιμάζονται για τις διακοπές τους. Οι διακοπές αποτελούν σήμερα μια ανάγκη κυρίως για τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων, διότι έτσι έχουν τη δυνατότητα να ξεφύγουν για λίγο από το καυσαέριο, την ηχορύπανση και τη ρουτίνα της πόλης και να αναπνεύσουν καθαρό αέρα στην ηρεμία μιας παραλίας ή στο βουνό. Είναι τυχεροί όχι αυτοί που έχουν χρήματα, διότι μπορούμε και με ελάχιστα να ξεφύγουμε από την πόλη μας, δεν χρειάζεται να πάμε σε κάποιο κοσμοπολίτικο νησί ή ξενοδοχείο 5 αστέρων, μπορούμε να φιλοξενηθούμε σε κάποιους φίλους ή να πάμε στο χωριό και στο πατρικό μας. Τουλάχιστον οι περισσότεροι Ναουσαίοι διαθέτουν κάποιο σπίτι στα γειτονικά μας χωριά και αρκετοί βολεύονται στο κάμπινγκ της Γραμμένης. Τυχεροί είναι λοιπόν αυτοί που διαθέτουν ελεύθερο χρόνο και κυρίως έχουν την όρεξη να τον αξιοποιήσουν.

Το καλοκαίρι και οι διακοπές μας φέρνουν πιο κοντά στη φύση. Η διαμονή μας στο βουνό ή στην παραλία μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε πιο καλά το όμορφο φυσικό μας περιβάλλον, να το εκτιμήσουμε και να ευαισθητοποιηθούμε για την προστασία του. Δυστυχώς όμως τις περισσότερες φορές συμβαίνει το αντίθετο. Αυτοί που απολαμβάνουν τις φυσικές ομορφιές, αυτοί το καταστρέφουν περισσότερο. Συνηθισμένο φαινόμενο είναι οι πυρκαγιές στα δάση των τουριστικών περιοχών, είτε από τουρίστες είτε από καταπατητές οικοπεδοφάγους. Επίσης στις τουριστικές παραλίες έχουμε μεγάλη ρύπανση από τα ξενοδοχεία και τις άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις και τους λουόμενους. Τα διάφορα μηχανοκίνητα σκάφη ενοχλούν αφάνταστα τους υδρόβιους οργανισμούς μέχρι σε σημείο εξαφάνισής τους. Μάλιστα πολλά από αυτά τα ταχύπλοα ευθύνονται για το θανάσιμο τραυματισμό δελφινιών, θαλάσσιων χελωνών, φωκιών κ.λ.π. Ακόμη και πολλά σκουπίδια που πετάμε, μπορούν να βλάψουν επικίνδυνα τα ζώα. Έτσι π.χ. οι πλαστικές σακούλες που ρίχνουμε στη θάλασσα ή οπουδήποτε, μπορούν να οδηγήσουν στην ασφυξία ζώα, ψάρια και πουλιά, τα οποία θα τις φάνε κατά λάθος ή θα μπλέξουν μαζί τους. Τα πλαστικά δακτυλίδια συσκευασίας κουτιών μπύρας και αναψυκτικών, τα οποία χρησιμοποιούνταν κατά κόρον παλαιότερα, οδήγησαν στο θάνατο εκατομμύρια γλάρους και άλλα πουλιά και ζώα της θάλασσας. Ευτυχώς, όπως φαίνεται, αποσύρθηκαν. Τελευταία αποδείχτηκε ότι και οι μαστίχες που πετάμε, μπορούν να γίνουν επικίνδυνη τροφή για τα πουλιά και τα μικρά ζώα. Επικίνδυνα είναι επίσης τα πεταμένα σπασμένα μπουκάλια, τα τενεκεδάκια των αναψυκτικών, τα κονσερβοκούτια κ.λ.π. Δυστυχώς τα πολλά σκουπίδια και γενικά τα άσχημα που συναντούμε στις παραλίες και σε όλες τις τουριστικές περιοχές, οφείλονται στη κακή συνήθεια Ελλήνων και ξένων παραθεριστών, αλλά και στην αδιαφορία των τοπικών κοινωνιών. Διότι για να ευδοκιμήσει τουριστικά μια περιοχή δεν φτάνουν οι όμορφες παραλίες, οι αρχαιότητες κ.λ.π. χρειάζεται και υποδομή. Τοπικοί Δήμοι και κάτοικοι πρέπει να εργαστούν πολύ πρώτα φροντίζοντας τον τόπο τους και δεύτερο δείχνοντας την πατροπαράδοτη φιλοξενία στους επισκέπτες. Όσοι θεωρούν τους τουρίστες χαζούς και «αγελάδες για άρμεγμα», σε λίγα χρόνια βλέπουν τα ξενοδοχεία και τον τόπο τους να ερημώνει και τότε ψάχνουν να βρουν άλλους φταίχτες. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να χαρούμε όσο μπορούμε το φετινό καλοκαίρι κοντά στη φύση, δείχνοντας το σεβασμό και την αγάπη που της αρμόζει. ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Τα θαυματουργά αγριόχορτα

Mε πολύ ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την περασμένη Τετάρτη την πετυχημένη εκδήλωση που οργάνωσε ο Όμιλος «Αράπιτσα» με ομιλήτρια την κ. Ρούλα Γκόλιου και θέμα «Τα άγρια χόρτα στο πιάτο μας». Με την προβολή αρκετών εικόνων, η ειδική βιολόγος ανέπτυξε τις πολλές ωφέλειες που έχουμε από την κατανάλωση αγνών άγριων φυτικών προϊόντων. Μέσα από τη στήλη μας, πολλές φορές αναφερθήκαμε στο μεγάλο πλούτο χλωρίδας που διαθέτει η χώρα μας. Ανάμεσα στα 6000 περίπου είδη που φύονται στην πατρίδα μας υπάρχουν περισσότερα από 600 ενδημικά και αρκετά από αυτά έχουν θαυματουργές θεραπευτικές ιδιότητες. Μάλιστα λόγω του ιδανικού κλίματος της Ελλάδας ακόμη και τα ίδια είδη έχουν διαφορετικές ιδιότητες στη χώρα μας απ’ ότι στη Βόρεια Ευρώπη. Το Βέρμιό μας είναι ένας πραγματικός παράδεισος για τη συλλογή βρώσιμων άγριων φυτών και φαρμακευτικών βοτάνων. Από πού να ξεκινήσει κάποιος. Από τη ρίγανη, το σαλέπι, το τσάι του βουνού, τη μέντα, την κελέντουλα, το πεντάνευρο, το θυμάρι, τις αγριοτριανταφυλλιές, τις αγριοφράουλες, τις τσαπουρνιές, τα βατόμουρα, τις αγριομηλιές, τις αγριοκορομηλιές, τις γκορτσιές, τα ραδίκια, τις παπαρούνες, τα λάπατα, τους ζοχούς, τη μπελαντόνα, το εκουιζέτο, τη βαλεριάνα, τις δακτυλίτιδες, το χαμομήλι, τις αγριοκλιματσίδες, το φλαμούρι, τις κρανιές και εκατοντάδες ακόμη μικρά αγριολούλουδα, βότανα, θάμνους και δένδρα, τα οποία με τα φύλλα τους, τα άνθη, τους καρπούς ή τις ρίζες τους προσφέρουν στον άνθρωπο υγιεινή τροφή, χωρίς επικίνδυνα λιπαρά και οξειδωτικές ουσίες και φυσικά φάρμακα χωρίς παρενέργειες. Από την αρχαιότητα οι έλληνες γνώριζαν τις ευεργετικές ιδιότητες των φυτών. Οι μεγάλοι γιατροί όπως ο Ασκληπιός, ο Ιπποκράτης και άλλοι, στήριζαν την επιστήμη τους στα βότανα που συνέλεγαν από την ελληνική φύση. Επίσης τα χόρτα ήταν πάντοτε απαραίτητο συστατικό στο διαιτολόγιό τους. Ακόμη και σήμερα ο ελληνικός λαός λατρεύει τα προϊόντα της ελληνικής γης και τα χρησιμοποιεί καθημερινά. Το πρωινό μας ρόφημα είναι συνήθως τσάι του βουνού, μέντα, φασκόμηλο, χαμομήλι, φλαμούρι, στο μεσημεριανό μας πιάτο έχουμε σαλάτες από ραδίκια, ζοχούς, και άλλα αγριόχορτα και ο βραδινός μεζές περιέχει τουρσιά με άγριους βολβούς και αγριόχορτα. Ακόμη και οι ξένοι όταν επισκέπτονται τη χώρα μας ενθουσιάζονται με τις σαλάτες των αγριόχορτων. Επίσης ο λαός μας χρησιμοποιεί τακτικά τα βότανα, για να προλάβει και να θεραπεύσει διάφορες ασθένειες. Το χαμομήλι, ο σαμπούκος, το σαλέπι είναι απαραίτητα στα κρυολογήματα. Αυτοί που ξέρουν χρησιμοποιούν και πολλά ακόμη θαυματουργά βότανα για να αντιμετωπίσουν ακόμη πιο σοβαρές ασθένειες. Μόνο αυτοί που ξέρουν, γιατί αν δεν ξέρουμε , καλά είναι να μην πειραματιζόμαστε. Διότι, όπως συμβαίνει και με τα μανιτάρια, ορισμένα βότανα μπορεί να έχουν και άσχημες συνέπειες στον οργανισμό μας. Ο Ιούνιος είναι ο καλύτερος μήνας για τη συλλογή των περισσότερων αγριόχορτων και βοτάνων. Όμως χρειάζεται και εδώ προσοχή. Προσέχουμε όχι μόνο να μην μαζέψουμε άχρηστα και επικίνδυνα φυτά, αλλά και στο να προστατέψουμε τη χλωρίδα μας. Διότι όταν ξεριζώνουμε τη ρίγανη, τα σαλέπια και τα άλλα φυτά και δεν αφήνουμε ούτε ίχνος τους, τότε την επόμενη χρονιά δεν πρόκειται να ξαναφυτρώσουν και σε λίγο θα εξαφανιστούν. Επίσης δεν πρέπει να συλλέγουμε χόρτα από ραντισμένα χωράφια, από τις άκρες των δρόμων κ.λ.π. Ας εμπλουτίσουμε λοιπόν το διαιτολόγιό μας με τα αγνά αγριόχορτα, βότανα και άλλα προϊόντα της φύσης μας για να έχουμε καλύτερη υγεία και για να είμαστε πιο κοντά στο φυσικό μας περιβάλλον.

Πράσινη ανάπτυξη

Την Τρίτη, που μας πέρασε, γιορτάσαμε για μια ακόμη χρονιά την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Κάθε χρόνο η στήλη μας αφιερώνει ένα άρθρο της στην Ημέρα αυτή. Εάν διαβάσουμε λοιπόν τα είκοσι σημειώματά μας, θα διαπιστώσουμε ότι όλα, όσα γράφαμε σ’ αυτά, εξακολουθούν να είναι επίκαιρα, ότι το φυσικό μας περιβάλλον εξακολουθεί να τραυματίζεται και ότι σχεδόν δεν έγινε τίποτε για το καλό του, αλλά αντίθετα τα πράγματα πάνε προς το χειρότερο. Τα δύο τελευταία χρόνια μαζί με το μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα η Ευρώπη και ολόκληρος ο πλανήτης μας μαστίζεται και από μεγάλα οικονομικά προβλήματα, τα οποία μάλιστα στη χώρα μας τα ζούμε όλο και πιο έντονα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε καιρούς μεγάλης οικονομικής κρίσης η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι πολυτέλεια. Σε τέτοιους δύσκολους καιρούς δίνεται προτεραιότητα στην ανάπτυξη και γίνονται οι μεγαλύτερες ζημιές στη φύση, πράγμα που δυστυχώς συμβαίνει και στις υπανάπτυκτες χώρες. Η μεγάλη ανάπτυξη σημαίνει μεγαλύτερη εξόρυξη μεταλλευμάτων και ορυκτών καυσίμων, ασύστολη λειτουργία των ρυπογόνων βιομηχανιών, αύξηση στην εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα και άλλων καυσαερίων και τελικά διόγκωση του μεγαλύτερου οικολογικού προβλήματος, του φαινόμενου του θερμοκηπίου, το οποίο με τη σειρά του οδηγεί στην κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή είναι πλέον διαπιστωμένη ποικιλοτρόπως. Σύμφωνα με μετρήσεις ειδικών, ήδη στα τελευταία 200 χρόνια η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα διπλασιάστηκε και η μέση θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 0, 6 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί σε λιώσιμο των πάγων, σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας, σε πλημμύρες και καταστροφές, σε εξαφάνιση πολλών οργανισμών και ολόκληρων νησιωτικών κρατών. Η κλιματική αλλαγή φέρνει στις φτωχές χώρες ξηρασία και ελάττωση των τροφίμων καθώς και μεγάλη αύξηση των ασθενειών σε φυτά, ζώα και ανθρώπους. Έτσι σε συνδυασμό με τους πολέμους, που μαστίζουν τις χώρες αυτές και τα μεγάλα οικονομικά προβλήματά τους έχουμε μια άνευ προηγουμένου αύξηση του κύματος μετανάστευσης προς τις αναπτυγμένες χώρες του Βορρά. Είναι δυνατόν λοιπόν να αντιμετωπιστεί το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα με σεβασμό στο περιβάλλον, μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη χωρίς σοβαρές οικολογικές συνέπειες; Η απάντηση είναι θετική. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται η περίφημη «πράσινη ανάπτυξη». Δηλαδή η ανάπτυξη, η οποία θα βασίζεται στη χρήση των ήπιων μορφών ενέργειας, στην επαναχρησιμοποίηση των φυσικών πόρων και κυρίως στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών. Μπορούν περιβάλλον, οικονομία και κοινωνία να ζήσουν αρμονικά, όταν ο ένας παράγοντας σέβεται τον άλλον. Η ορθολογική αξιοποίηση των ορυκτών, του νερού και της ενέργειας μπορεί να φέρει μεγάλη εξοικονόμηση χρημάτων και ανάπτυξη με παράλληλη προστασία της φύσης. Εάν οι κυβερνήσεις επενδύσουν στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με φωτοβολταϊκά συστήματα, της αιολικής ενέργειας με τη χρήση ανεμογενετριών, εάν διαχειρίζονται σωστά τα απορρίμματα με την ανακύκλωση, την κομποστοποίηση κ.λ.π., θα έχουμε μεγάλη εξοικονόμηση φυσικών πόρων και πιο καθαρό περιβάλλον. Ο καλά πληροφορημένος πολίτης μπορεί να λειτουργεί οικολογικά, διότι θα γνωρίζει ότι με τις ενέργειές του θα έχει και οικονομικό όφελος και θα ζει με τα παιδιά του μέσα σε ένα πιο υγιεινό περιβάλλον. Όταν περιορίσουμε τις σπατάλες θα έχουμε μεγαλύτερα κέρδη. Έτσι περιορίζοντας τις μετακινήσεις μας με το ΙΧ αυτοκίνητο, ξοδεύουμε λιγότερα καύσιμα και έχουμε κέρδος οικονομικό, έχουμε καλύτερη υγεία, διότι περπατάμε περισσότερο ή κάνουμε ποδήλατο και αναπνέουμε πιο καθαρό αέρα. Επίσης εάν περιορίσουμε τις αγορές προϊόντων με πολλές πλαστικές συσκευασίες, θα αγοράζουμε πιο φθηνά, θα ελαττώσουμε τα σκουπίδια και θα περιορίσουμε τη σπατάλη των φυσικών πόρων (πετρέλαιο κ.λ.π.). Μπορεί λοιπόν αυτή οικονομική κρίση που περνάμε, να γίνει μια αφορμή για να αλλάξουμε συνήθειες και έτσι να βοηθήσουμε σε μια άλλη ανάπτυξη, μια άλλη οικονομία, φιλική προς το περιβάλλον, για το καλό το δικό μας και των επόμενων γενιών.