Βότανα του Βερμίου: 68. Καμπανούλες

Π

ριν μια βδομάδα άνοιξε στο πάρκο μας  τις πύλες της μια ακόμη  ανθοκομική έκθεση, όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, τέτοιες μέρες, με την ευκαιρία του γιορτασμού της αρχής του καλοκαιριού και της ημέρας του περιβάλλοντος. Σ’ αυτήν την έκθεση λοιπόν είδαμε με

χαρά ότι στα περίπτερα πωλούνταν διάφορα ήμερα βότανα, όπως ρίγανη, μαντζουράνα, μελισσόχορτο κ.λ.π. Αυτό είναι ευχάριστο διότι πολλοί παραγωγοί κερδίζουν χρήματα από αυτές τις καλλιέργειες και έτσι παράλληλα προστατεύονται τα άγρια βότανα της πατρίδας μας. Ανάμεσα στα λουλούδια διακρίναμε και κάποια είδη καμπανούλας, τα οποία επίσης καλλιεργούνται και πωλούνται για να στολίζουν μπαλκόνια και κήπους με τα όμορφα άνθη τους. Ίσως όμως δεν γνωρίζουμε ότι η καμπανούλα εκτός από τη λεπτή ομορφιά της έχει και πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες.

Η καμπανούλα λοιπόν είναι ένα αγριολούλουδο που το συναντούμε στο Βέρμιο, στους πρόποδες πολλών ελληνικών βουνών, καθώς και γενικά στη Μεσόγειο. Ασφαλώς πήρε το όνομά της από τη λατινική λέξη που σημαίνει μικρή καμπάνα. Ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Καμπανουλίδων (Campanulaceae). Στη χώρα μας συναντούμε περισσότερα από 70 είδη με διάφορα σχήματα άνθους και με χρώματα μωβ, άσπρα, γαλάζια, ιώδη κ.λ.π. Μερικά μάλιστα είναι ενδημικά και φυτρώνουν μόνο σε ορισμένα δάση. Στο βουνό μας  η πλέον συνηθισμένη είναι η Καμπανούλα η κοχλιαρόφυλλη (Campanula spatulata) με μακριά σπαθοειδή φύλλα και άνθη σε χρώμα ανοιχτό μοβ, με πέντε ενωμένα πέταλα σε σχήμα χωνιού και με μακρύ και λεπτό μίσχο. Στο κέντρο ξεχωρίζει ο μεγάλος λευκός ύπερος. Επίσης στο βουνό , αλλά και στα πρανή των δρόμων, ακόμη και στους τοίχους των σπιτιών φυτρώνει η Καμπανούλα η ποικιλόχρωμη (Campanula versicolor) με μεγαλύτερα γυαλιστερά σκληρά φύλλα σε σχήμα καρδιάς και άνθη σε ανοιχτό μοβ χρώμα, τα οποία βγαίνουν πολλά μαζί σαν τσαμπιά. Στο βουνό μας επίσης συναντήσαμε και την Καμπανούλα τη ροδακινόφυλλη (Campanula persicifolia) με τα μεγάλά ιώδη άνθη της, τα οποία βγαίνουν κατ’ ευθείαν από το βλαστό εναλλάξ. Οι καμπανούλες έχουν ύψος περίπου 20 – 80 εκατοστά, είναι φυτά ποώδη και ανθίζουν την άνοιξη – καλοκαίρι.

Οι καμπανούλες περιέχουν πολύτιμες χημικές ουσίες, όπως ρητίνες, τανίνη και γαλλικό οξύ, που τις δίνουν και φαρμακευτικές ιδιότητες (αντιφλογιστικές, στυπτικές κ.λ.π.). Χρησιμοποιούνται συνήθως οι ρίζες, τα άνθη και τα φύλλα ξεραμένα ή τρυφερά σε διάφορα σκευάσματα για παθήσεις της αναπνευστικής οδού (συνάχι, φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα κ.λ.π.), για παθήσεις της στοματικής κοιλότητας (στοματίτιδα, ουλίτιδα), ακόμη και των ματιών (βλεφαρίτιδα, επιπεφυκίτιδα κ.λ.π.). Επίσης επαλείψεις με έγχυμα καμπανούλας βοηθούν στη θεραπεία δερματικών παθήσεων. Όλα αυτά φυσικά γίνονται πάντοτε με συμβουλή ειδικού γιατρού.

Οι ρίζες, τα φύλλα και οι βλαστοί από ορισμένα είδη καμπανούλας τρώγονται νωποί σαν σαλάτα.