Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015

Βότανα του Βερμίου: 71. Κυνόγλωσσο

Σ
ήμερα θα ασχοληθούμε με ένα ακόμη βότανο με παράξενο, ίσως και αστείο,  όνομα, που έχει να κάνει με ζώο. Γράψαμε ήδη για το γαϊδουράγκαθο, θα γράψουμε για τη βοϊδόγλωσσα και σήμερα σειρά έχει το Κυνόγλωσσο. Το συναντήσαμε πέρσι, στη βόλτα που κάναμε, στα
πλαίσια της Ημέρας των Μουσείων, στη Σχολή του Αριστοτέλη. Και ίσως δεν ήταν τυχαίο, διότι το φυτό αυτό είναι γνωστό από την αρχαιότητα και μπορεί να το γνώριζε και ο μαθητής του Αριστοτέλη, ο μεγάλος βοτανολόγος Θεόφραστος.
Το Κυνόγλωσσο λοιπόν φέρει το επιστημονικό όνομα Κυνόγλωσσο το Κρητικό (Cynoglossum creticum) και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Βοραγινοειδών (Boraginaceae). Στο ίδιο γένος συναντούμε στη χώρα μας πέντε είδη, με πιο γνωστό το Κυνόγλωσσο το στυλώδες με τα κόκκινα άνθη. Είναι γνωστό επίσης με τα ονόματα σκυλόγλωσσο, γοργογιάννι κ.λ.π.. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει με το όνομα καλαβάτιον.
Θα το συναντήσουμε σε άγονα πετρώδη εδάφη, όπως π.χ. στα αρχαία ερείπια καθώς και στις άκρες των δρόμων και των χωραφιών. Έχει ύψος περίπου 70 εκατοστά. Από τον τρυφερό βλαστό του βγαίνουν εναλλάξ τα χνουδωτά λογχοειδή φύλλα του, τα οποία μυρίζουν άσχημα. Έχει όμορφα ρόδινα ή γαλαζωπά άνθη  με 5 πέταλα, που φέρουν σκούρες γραμμώσεις. Ανθίζει το καλοκαίρι (Μάιος – Αύγουστος). Οι καρποί του είναι αγκαθωτοί και κολλάνε εύκολα στα ρούχα. Είναι οι γνωστές μας κολλητσίδες, που παίζαμε στα παιδικά μας χρόνια.
Το φυτό έχει πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες, χάρη στις πολλές χημικές ουσίες που περιέχει, όπως τανίνη, αλκαλοειδή, αιθέρια έλαια, βιταμίνες, άλατα μετάλλων και μάλιστα μια χημική ουσία που πήρε το όνομά της από το φυτό, την κυνογλωσσίνη. Χρησιμοποιούνται σε διάφορα παρασκευάσματα τα φύλλα, οι σπόροι και η ρίζα. Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σαν μαλακτικό, για τη θεραπεία προβλημάτων του νευρικού (ηρεμιστικό), του πεπτικού (διάρροιες κ.λ.π.), του κυκλοφορικού (αιμοπηκτικό) και του αναπνευστικού συστήματος (βήχας, καταρροή). Επίσης χρησιμοποιείται για τις δερματοπάθειες (μυρμηγκίες κ.λ.π.). Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στην παρασκευή καλλυντικών. Όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, διότι είναι ισχυρό τοξικό κυρίως όταν είναι φρέσκο.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Βότανα του Βερμίου: 108. Όνοσμα

Μ πορεί στη σχετική με τα βότανα της Ελλάδας βιβλιογραφία να αναφέρεται σαν φυτό της Στερεάς και Νότιας Ελλάδας, όμως, ό...