Βότανα του Βερμίου: 48. Αγγελική

Η Αγγελική είναι ένα όμορφο βότανο, που αυτή την εποχή φυτρώνει σιγά – σιγά δίπλα από τις πηγές, στα ρυάκια και γενικά στα υγρά και σκιερά  μέρη του βουνού μας. Θα τη συναντήσουμε επίσης στις αυλές των σπιτιών των ορεινών οικισμών. Φυτρώνει σε ολόκληρο του Βόρειο ημισφαίριο, στη Νότια Ευρώπη σε περιοχές με σχετικά μεγάλο υψόμετρο και στη Βόρεια Ευρώπη, δηλαδή σε περιοχές με

μεγάλο γεωγραφικό πλάτος. Μάλιστα τη συναντήσαμε άφθονη ακόμη και στην Ισλανδία.

Η Αγγελική λοιπόν είναι ένα ποώδες φυτό γνωστό με το επιστημονικό όνομα Αγγελική η άγρια ή δασική (Angelica silvestris), Υπάρχει και σε άλλα είδη με γνωστότερη την Αγγελική την αρχαγγελική (Angelica archangelica). Ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών ή Σκιαδιοφόρων (Umbelliferacea) μαζί με το καρώτο, το σέλινο, το κώνειο κ.λ.π. Το ύψος της μπορεί να περάσει το ένα μέτρο. Έχει χοντρή πασαλώδη ρίζα, κυλινδρικό κούφιο βλαστό, από τον οποίο βγαίνουν μεγάλα σύνθετα αντικριστά φύλλα με πριονωτή περιφέρεια και χνουδωτά στο κάτω μέρος τους. Ανθίζει το καλοκαίρι με άνθη άσπρα ή πρασινωπά και σπάνια ροζ (ανάλογα το είδος) σε ταξιανθίες με περισσότερα από 10 άνθη που μοιάζουν με ομπρέλες (σκιάδια). Οι καρποί της είναι μακρουλοί και χνουδωτοί.

Η Αγγελική είναι γνωστή από την αρχαιότητα χάρη στις πολλές ιαματικές ιδιότητές της. Πήρε το όνομά της τον Μεσαίωνα από τον άγγελο που την παρέδωσε σε καλόγερο για το γιάτρεμα της πανούκλας. Περιέχει πολύτιμες χημικές ουσίες, όπως κουμαρίνες, ρητίνες, πτητικά έλαια, άμυλο, οξέα, σάκχαρα, τανίνες κ.λ.π. Χρησιμοποιούνται οι ρίζες, τα φύλλα, τα κοτσάνια και οι σπόροι. Τα κοτσάνια και τα φύλλα έχουν γλυκιά γεύση και στη Β. Ευρώπη χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική. Στην ιατρική χρησιμοποιείται σαν διεγερτικό της όρεξης, σαν τονωτικό, αποχρεμπτικό, ηρεμιστικό, χωνευτικό, κατά της δυσπεψίας, για την αναιμία, τη θεραπεία παθήσεων του αναπνευστικού (κρυολόγημα, βήχας, βρογχίτιδα, άσθμα κ.λ.π.). Σε εξωτερική χρήση χρησιμοποιείται σε εντριβές για την αρθρίτιδα, ρευματισμούς, δερματοπάθειες κ.λ.π. Επίσης έχει αντιμικροβιακές, ατισηπτικές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Θεραπεύει λοιμώξεις του ουροποιητικού, είναι διουρητικό και βοηθάει στα προβλήματα περιόδου.

Οι σπόροι από μερικά είδη Αγγελικής χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία και την ποτοποιία χάρη στα αιθέρια έλαια που περιέχουν.

Με το όνομα Αγγελική είναι γνωστοί και κάποιοι θάμνοι, που χρησιμοποιούνται σαν καλλωπιστικά φυτά σε πάρκα, όμως αυτοί είναι εντελώς διαφορετικοί σε μέγεθος και μορφή και ανήκουν σε άλλη οικογένεια. Επίσης στο βουνό φυτρώνουν και πολλά ακόμη είδη που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με την Αγγελική και ίσως μοιάζουν μ’ αυτή, αλλά μπορεί να είναι δηλητηριώδη, όπως π.χ. το κώνειο. Γιαυτό, όπως γράφουμε πάντα, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο στη συλλογή, όσο και στη χρήση των βοτάνων, διότι πολλές φορές αντί να μας κάνουν καλό μπορούν να μας βλάψουν…