Βότανα του Βερμίου: 98. Καρλίνα

Μ

ετά από μια μικρή διακοπή, η οποία χρειάστηκε  για να σχολιάσουμε επίκαιρα γεγονότα, επανερχόμαστε στο μεγάλο μας αφιέρωμα στα φυτά του Βερμίου μας. Πολλοί φίλοι ρωτούν πόσα επιτέλους είναι αυτά τα φυτά του βουνού μας; Μέχρι σήμερα περιγράψαμε σχεδόν  100 και σίγουρα υπάρχει ακόμη πολύ μέλλον. Τα είδη που συναντούμε στο βουνό μας είναι πάνω από χίλια, όμως εμείς αναφερόμαστε συνήθως σε γένη, σε καθένα από τα οποία μπορούμε να

συναντήσουμε πολλά είδη. Ασφαλώς δεν κάνουμε διάκριση σε ποώδη φυτά ή δένδρα, σε θεραπευτικά βότανα ή ζιζάνια, σε όμορφα ή άσχημα. Πάντως φυτά άσχημα δεν υπάρχουν. Όταν πλησιάσουμε και δούμε από κοντά και το πιο «ασήμαντο» λουλουδάκι, θα παρατηρήσουμε τόσες πολλές ομορφιές. Έτσι και σήμερα θα περιγράψουμε ένα «αγκάθι», που το συναντούμε συνήθως σε σχετικά μεσαία και μεγάλα υψόμετρα του βουνού μας και το οποίο έχει κάποια χαρακτηριστικά ίσως άγνωστα στους περισσότερους. Πρόκειται για την Καρλίνα, το «βαρόμετρο του βουνού», την «τούρτα», το «μικρό γαϊδουράγκαθο», που πήρε το όνομά της από τον βασιλιά Κάρολο τον Μέγα (Καρλομάγνο), ο οποίος πίστευε ότι το φυτό θεράπευσε το στράτευμά του από την πανούκλα, μια ασθένεια, η οποία στο Μεσαίωνα κυριολεκτικά οδήγησε στο θάνατο εκατομμύρια ευρωπαίους.

Περιγράφουμε λοιπόν την Καρλίνα την κορυμβοειδή (Carlina corymbosa), η οποία ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Σύνθετων (Compositae). Στο γένος Carlina συναντούμε πολλά είδη, όπως την Carlina acaulis, την Carlina acanthifolia κ.λ.π. Είναι ένα φυτό που μοιάζει με μικρό θάμνο, με ύψος περίπου μισό μέτρο. Έχει αγκαθωτά ανοιχτοπράσινα φύλλα με σχήμα φτερού και μήκους περίπου 5 – 10 εκατοστών,  ανάμεσα στα οποία βγαίνουν τα κίτρινα κεφάλια, άνθη που αποτελούνται από πολλά μικρά σωληνοειδή ανθίδια, με μέγεθος περίπου 3 εκατοστών, τα οποία περιβάλλονται από καστανωπά σκληρά βράκτια. Το είδος Carlina acaulis έχει μεγαλύτερα άνθη, διαμέτρου περίπου 15 εκατοστά και περιβάλλεται από ασημένια βράκτια. Έχει το χαρακτηριστικό να κλείνει τα άνθη του, όταν αυξάνεται η υγρασία, γιαυτό οι βοσκοί το θεωρούν βαρόμετρο του βουνού, επειδή «μαντεύει» την βροχή και έτσι μαζεύουν τα πρόβατά τους. Ανθίζει το καλοκαίρι, ζει πολλά χρόνια και φυτρώνει συνήθως σε άγονα εδάφη.

Ορισμένοι βοτανοθεραπευτές θεωρούν ότι η Καρλίνα έχει θεραπευτικές ιδιότητες για παθήσεις του πεπτικού (τονωτικό), του αναπνευστικού και του ουροποιητικού. Καλά θα κάνουμε όμως να μην το δοκιμάσουμε, γιατί κάποια μέρη του έχουν τοξικές ιδιότητες.